Xử lý ly hôn giả tạo theo quy định của pháp luật hiện hành

Câu hỏi của bạn:

Câu trả lời của Luật sư:

    Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về Xử lý ly hôn giải tạo theo quy định của pháp luật hiện hành. Chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về Xử lý ly hôn giải tạo theo quy định của pháp luật hiện hành như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Hôn nhân và gia đình 2014
• Nghị định 82/2020/NĐ-CP
• Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP

1. Ly hôn giả tạo là gì?

     Hôn nhân là sự liên kế giữa hai vợ chồng suốt đời và được nhà nước và xã hội công nhận. Tuy nhiên quan hệ hôn nhân không chỉ theo hướng mà ta mong muốn mà còn có tình trạng tan vỡ hôn nhân. Đây là một hiện tượng thực tế trong xã hội. Trong nhiều trường hợp, khi mâu thuẫn vợ chồng trở nên trầm trọng, không thể tiếp tục sống chung với nhau được nữa, mục đích hôn nhân không đạt được thì hôn nhân sẽ chấm dứt bằng việc ly hôn.

     Tuy nhiên trên thực tế, không phải chỉ khi nảy sinh mâu thuẫn, đời sống hôn nhân không thể kéo dài dẫn đến ly hôn mà còn do mục đích khác.

     Khoản 15 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 Quy định: "Ly hôn giả tạo là việc lợi dụng ly hôn để trốn tránh nghĩa vụ tài sản, vi phạm chính sách, pháp luật về dân số hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích chấm dứt hôn nhân."

     Theo đó, mục đính của ly hôn giả tạo nhằm:

• Trốn tránh nghĩa vụ tài sản.
• Vi phạm chính sách, pháp luật về dân số.
• Đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích chấm dứt hôn nhân.

     Trên thực tế, rất khó xác định việc ly hôn giả tạo khi hai vợ chồng đã thống nhất, bàn bạc từ trước. Đồng thời, khi bản án, quyết định công nhận thuận tình ly hôn có hiệu lực dù việc ly hôn là giả tạo thì quan hệ hôn nhân của vợ chồng cũng sẽ chấm dứt. Trường hợp muốn tiếp tục quan hệ hôn nhân vợ chồng cần phải tiến hành đăng ký kết hôn lại.

2. Xử lý ly hôn giải tạo theo quy định của pháp luật hiện hành

     Ly hôn giả tạo là một trong những hành vi bị cấm theo pháp luật hôn nhân và gia đình căn cứ vào điểm a khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.

     Căn cứ theo khoản 2, khoản 3 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP thì hành vi ly hôn giả tạo sẽ bị xử lý như sau:

     Theo đó, lý do ly hôn là rơi vào tình trạng trầm trọng, đời sống hôn nhân không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được là tình trạng vợ chồng nảy sinh mâu thuẫn trên thực tế sâu sắc đến mức vợ chồng không thể hàn gắn được ảnh hưởng trực tiếp đến gia đình, vợ chồng, con cái. Tiếp tục duy trì mối quan hệ hôn nhân này không thể là cơ sở cho gia đình hòa thuận, hạnh phúc.

     Như vậy, khi không chứng minh được việc ly hôn bởi những lý do trên mà lợi dụng việc ly hôn vì mục đích khác thì sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Đồng thời bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

3. Thẩm quyền xử phạt ly hôn giả tạo

     Căn cứ theo khoản 2, khoản 3 Điều 82 Nghị định 82/2020/NĐ-CP thì Công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã, Công chức Phòng Tư pháp cấp huyện lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi ly hôn giả tạo.

     Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành của Bộ Tư pháp, Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực xử phạt đối với hành vi ly hôn giả tạo theo điểm a, điểm b khoản 2 điều 88 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã.

4. Hỏi đáp về Xử lý ly hôn giải tạo theo quy định của pháp luật hiện hành

     Căn cứ theo khoản 2 Điều 53 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, trong trường hợp không đăng ký kết hôn mà có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 14 của Luật Hôn nhân và gia đình.

     Nếu có yên cầu về con thì được giải quyết theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con.

     Trường hợp có yêu cầu về tài sản thì giải quyết theo thỏa thuận của các bên. Nếu các bên không tự thỏa thuận được thì giải quyết theo quy định tại Bộ luật Dân sự và pháp luật liên quan. Đồng thời phải đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con.

     Căn cứ theo khoản khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 và Điều 7 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP​ thì vợ ở nhà làm nội trợ, chăm sóc con mà không đi làm được tính là lao động có thu nhập tương đương với thu nhập của người chồng khi đi làm.

     Vì vậy, vợ ở nhà làm nội trợ khi ly hôn vẫn được chia tài sản.

     Căn cứ theo khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, các hành vi bị cấm khi ly hôn bao gồm:

• Ly hôn giả tạo;
• Cưỡng ép ly hôn;
• Lừa dối ly hôn;
• Cản trở ly hôn.

Chuyên viên: Thanh Huyền