Thủ tục giải quyết ly hôn theo quy định của pháp luật hiện hành

Trả lời của Luật sư: 

   Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về thủ tục giải quyết ly hôn cho chúng tôi, chúng tôi xin đưa ra thủ tục giải quyết ly hôn theo quy định hiện nay như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Dân sự năm 2015;
• Luật hôn nhân gia đình 2014;
• Bộ luật Tố tụng dân sự 2015;

Nội dung tư vấn:

1. Thủ tục giải quyết ly hôn được hiểu như thế nào?

      Thủ tục giải quyết ly hôn được hiểu là thủ tục hành chính được thực hiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo yêu cầu của một trong hai bên hoặc cả hai vợ chòng khi muốn chấm dứt quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật về hôn nhân. Như vậy có thể thấy thủ tục giải quyết ly hôn hiện nay được chia thành hai dạng: Thủ tục giải quyết ly hôn thuận tình và thủ tục giải quyết ly hôn đơn phương.

2. Thủ tục giải quyết ly hôn

2.1 Thủ tục giải quyết ly hôn thuận tình

         Theo quy định tại Điều 55 Luật Hôn nhân gia đình 2014 xác định thuận tình ly hôn là trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn.

“Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn.”

Bước 1: Bạn nộp hồ sơ yêu cầu ly hôn tại Tòa án cấp huyện (nếu có yếu tố nước ngoài thì nộp tại Tòa án cấp tỉnh).

Bước 2: Sau khi nhận hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ thụ lý giải quyết và ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí đối với người nộp đơn.

Bước 3: Trong thời gian 5 ngày kể từ ngày nhận được thông báo nộp tiền tạm ứng án phí, người yêu cầu giải quyết ly hôn nộp tiền tạm ứng án phí cho chi cục thi hành án dân sự cấp huyện( nếu là Tòa cấp tỉnh giải quyết thì nộp tại cấp tỉnh) và nộp lại biên lai nộp tiền cho Tòa án.

Bước 4: Tòa án mở phiên họp công khai để giải quyết việc ly hôn.

- Trường hợp ly hôn thuận tình thì Tòa án có thể mở 1 buổi phiên hòa giải cũng như giao nộp chứng cứ nếu các bên không có nhu cầu hòa giải những lần sau. Do đó, thời gian giải quyết ly hôn thuận tình sẽ nhanh hơn ly hôn đơn phương.

Bước 5: Tòa án ra quyết định công nhận ly hôn đối với trường hợp thuận tình ly.

2.2 Thủ tục giải quyết ly hôn đơn phương

Bước 1: Nguyên đơn nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn tại TAND quận/huyện nơi bị đơn (chồng hoặc vợ) đang cư trú, làm việc;

Bước 2: Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho nguyên đơn;

Bước 3: Sau khi nhận được thông báo nộp tiền tạm ứng án phí, nguyên đơn nộp tiền tại Chi cục thi hành án quận/huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án;

Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục chung và ra Bản án giải quyết vụ án.

2.3 Thủ tục giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Bước 1: Nộp hồ sơ, giấy tờ hợp lệ về việc xin ly hôn tới Tòa án nhân dân có cấp tỉnh

Bước 2: Trong thời hạn 7-15 ngày, Tòa án kiểm tra hồ sơ, nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ thì Tòa án sẽ gửi thông báo tạm ứng án phí;

Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự tại Chi cục thi hành án dân sự có thẩm quyền và nộp biên lai tạm ứng án phí cho Tòa án;

Bước 4: Tòa án mở phiên hòa giải giữa hai bên và tiến hành thủ tục ly hôn tại Tòa theo thủ tục sơ thẩm.

Trường hợp một bên ở nước ngoài thì Tòa án sẽ tống đạt giấy tờ sang bên đó cho bị đơn vì vậy thời gian giải quyết có thể kéo dài.

3. Ủy quyền cho người khác tham gia phiên tòa giải quyết ly hôn được không?

      Theo quy định tại điều 85 của Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì đối với việc ly hôn; đương sự không được ủy quyền cho người khác thay mặt mình tham gia tố tụng. Cụ thể: 

Đối với việc ly hôn, đương sự không được ủy quyền cho người khác thay mặt mình tham gia tố tụng. Trường hợp cha, mẹ, người thân thích khác yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn; khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần; hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức; làm chủ được hành vi của mình; đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra; làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng; sức khỏe, tinh thần của họ thì họ là người đại diện.

    Theo đó, ở phiên xét xử ly hôn mà vợ, chồng không thể tham gia phiên tòa; họ không được ủy quyền cho người khác tham gia phiên tòa đó. Tuy nhiên người vợ, chồng trong vụ án ly hôn hoàn toàn có thể làm đơn đề nghị xét xử ly hôn vắng mặt. 

      Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thời gian giải quyết của một vụ ly hôn thuận tình kéo dài khoảng 02 - 03 tháng, kể từ ngày Tòa án thụ lý đơn.   

       Trong trường hợp đơn phương ly hôn, thời gian giải quyết kéo dài hơn, có thể từ 04 - 06 tháng. Bởi trên thực tế, do có thể phát sinh những tranh chấp về quyền nuôi con, về tài sản thì thời gian giải quyết cũng như hòa giải còn có thể kéo dài hơn.

      Hiện nay, hệ thống tòa án chưa áp dụng rộng rãi việc tiếp nhận hồ sơ khởi kiện trực tuyến (online) trên phạm vi cả nước do vậy để đảm bảo hồ sơ của bạn được gửi đến cơ quan Tòa án có thẩm quyền giải quyết thì bạn nên liên hệ hoặc kiểm tra trang thông tin điện tử tòa án để biết được tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án, vụ việc của mình có tiếp nhận hồ sơ ly hôn online hay không.

      Tuy vậy, như trường hợp của bạn là tình hình dịch bệnh nên không đi nộp hồ sơ ly hôn trực tiếp đến Tòa án được thì bạn có thể lựa chọn nộp đơn xin ly hôn và hồ sơ ly hôn bằng hình thức gửi qua đường bưu điện đến tòa án có thẩm quyền giải quyết và chọn dịch vụ báo phát để tránh thất lạc hồ sơ ly hôn của mình.

Luật Toàn Quốc  xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Nguyễn Huệ