Theo quy định của pháp luật, người bị nhiễm HIV/AIDS có được kết hôn không?

      Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về Người bị nhiễm HIV/AIDS có được kết hôn không?. Chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về trên như sau.

Căn cứ pháp lý:

• Hiến pháp 2013;
• Luật Hôn nhân và gia đình 2014;
• Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006.

1. Bệnh HIV AIDS là gì?

         HIV (Viết tắt từ các chữ cái đầu của cụm từ tiếng Anh: Human Immunodeficiency Virus) là tên gọi tắt của một loại virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người.

         AIDS là tên bệnh gọi tắt bằng tiếng Anh: Acquired Immuno Deficiency Syndrome, tên tiếng Pháp là SIDA, có nghĩa là Hội chứng Suy giảm Miễn dịch Mắc phải. Đây chính là giai đoạn cuối của một bệnh lây truyền ở người do mắc phải loại siêu vi tên là HIV. HIV làm suy yếu dần dần hệ miễn dịch là hàng rào phòng thủ chống lại bệnh tật của cơ thể, khiến cho các mầm bệnh thừa cơ hội tấn công gây ra nhiều chứng và bệnh nguy hiểm dẫn đến tử vong.

2. Người nhiễm HIV, AIDS có được kết hôn không?

         Căn cứ Điều 36 Hiến pháp 2013 có quy định, nam nữ có quyền kết hôn, ly hôn. Cụ thể:

          Đồng thời, căn cứ Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có quy định về các điều kiện đăng ký kết hôn như sau:

          Như vậy điều kiện kết hôn là: 

•  Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;

•  Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;

•  Không bị mất năng lực hành vi dân sự;

         Căn cứ khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng quy định các trường hợp cấm kết hôn bao gồm:

         Có thể thấy, hiện nay các quy định về điều kiện kết hôn không có quy định nào hạn chế quyền này đối với người bị nhiễm HIV. Như vậy, người bị nhiễm HIV vẫn có quyền kết hôn như mọi người khác theo như Hiến pháp quy định.

         Tuy nhiên, do HIV là bệnh lây truyền qua đường tình dục nên trường hợp kết hôn người bị nhiễm HIV phải thông báo cho người sắp kết hôn với mình biết. Cụ thể, căn cứ khoản 2 Điều 4 Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006 (sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) sửa đổi 2020) có quy định sau đây:

3. Thủ tục đăng kí kết hôn người bị nhiễm HIV/AIDS

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

• Tờ khai đăng ký kết hôn của mỗi bên theo mẫu quy định;
• Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của hai bên nam, nữ (bản chính);
• Căn cước công dân/Chứng minh nhân dân của hai bên nam,nữ (bản chính);
• Giấy tờ về hộ khẩu của hai bên nam, nữ (bản chính).

Bước 2: Nộp hồ sơ

         Căn cứ theo Khoản 1 Điều 17 Luật Hộ tịch năm 2014, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của hai bên nam, nữ có thẩm quyền thực hiện đăng ký kết hôn. Tuy nhiên, đối với trường hợp kết hôn có yếu tố nước ngoài thì căn cứ theo Điều 37 của Luật Hộ tịch năm 2014 thì:

• Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam thực hiện đăng ký kết hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài; giữa công dân Việt Nam cư trú ở trong nước với công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài; giữa công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài với nhau; giữa công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài với công dân Việt Nam hoặc với người nước ngoài.

Bước 3: Trả kết quả

         Cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét giải quyết, trường hợp đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật thì Cơ quan nhà nước sẽ được cấp giấy chứng nhận đăng ký kết hôn. Trường hợp cần xác minh thêm thì thời gian có thể kéo dài nhưng không quá 05 ngày làm việc.

4. Hỏi đáp về Người bị nhiễm HIV/AIDS có được kết hôn không?

Câu hỏi 1. Pháp luật quy định như thế nào về những ngành nghề người nhiễm HIV không được làm?

Theo quy định tại điều 20 Nghị định số 108 năm 2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống HIV/AIDS, những ngành nghề sau đây phải xét nghiệm HIV trước khi tuyển dụng:

• Thành viên tổ lái theo quy định tại Điều 72 của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam;
• Nghề đặc biệt thuộc lĩnh vực an ninh, quốc phòng.

Câu hỏi 2. Người bị HIV có thông báo về địa phương không?

Kết quả xét nghiệm HIV dương tính chỉ được thông báo cho các đối tượng sau đây:

• Người được xét nghiệm;
• Vợ hoặc chồng của người được xét nghiệm, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người được xét nghiệm là người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự;
• Nhân viên được giao nhiệm vụ trực tiếp tư vấn, thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính cho người được xét nghiệm;
• Người có trách nhiệm chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV tại các cơ sở y tế, bao gồm trưởng khoa, trưởng phòng, điều dưỡng viên trưởng nơi người nhiễm HIV điều trị, nhân viên y tế được giao trách nhiệm trực tiếp điều trị, chăm sóc cho người nhiễm HIV tại cơ sở y tế;
• Người đứng đầu, cán bộ phụ trách y tế, nhân viên y tế được giao nhiệm vụ trực tiếp chăm sóc sức khỏe cho người nhiễm HIV tại cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng, cơ sở bảo trợ xã hội, trại giam, trại tạm giam;
• Người đứng đầu và cán bộ, công chức được giao trách nhiệm của các cơ quan quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật này.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Thục Nhi