Làm sao để ly hôn đơn phương nhưng không có sổ hộ khẩu

 Trả lời của Luật sư:

  Chào bạn. Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về muốn ly hôn đơn phương nhưng không có sổ hộ khẩu thì có ly hôn đơn phương được không. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật hôn nhân và gia đình 2014
• Bộ luật tố tụng dân sự 2015

Nội dung tư vấn:

1. Ly hôn đơn phương là gì?

       Theo quy định tại  điều 3 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014: Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

     Hiện nay pháp luật không có khái niệm ly hôn đơn phương là gì. Tuy nhiên có thể hiểu ly hôn đơn phương là trường hợp mà việc ly hôn xuất phát từ yêu cầu của một bên do cuộc sống hôn nhân không như mong muốn.

     Việc ly hôn đơn phương phải được thực hiện trên cơ sở có những căn cứ chứng minh đối phương vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ làm vợ, làm chồng hoặc trong những trường hợp theo Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình 2014. Cụ thể như sau:

• Căn cứ ly hôn: Trường hợp có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được. 
• Vợ, chồng mất tích: Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.
• Ly hôn theo yêu cầu của cha mẹ, người thân thích: khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ

       Ly hôn đơn phương là quyền của mỗi người khi có căn cứ để yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Tuy nhiên trong một số trường hợp quyền đơn phương ly hôn sẽ bị hạn chế. Cụ thể: Chồng không được yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang mang thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

2. Thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương

     Theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, khi yêu cầu ly hôn đơn phương, người có yêu cầu phải nộp đơn đến Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc.

     Đồng thời, tại khoản 1 Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự, những tranh chấp về hôn nhân và gia đình sẽ do Tòa án nhân dân cấp huyện giải quyết theo thủ tục sơ thẩm.

     Tuy nhiên, nếu những vụ án ly hôn này có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài thì Tòa án cấp huyện không có thẩm quyền mà thuộc về thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh. (Căn cứ Điều 37 BLTTDS).

3. Hồ sơ ly hôn đơn phương

• Đơn khởi kiện;
• Bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;
• Bản sao sổ Hộ khẩu, sổ tạm trú của vợ, chồng;
• Bản sao chứng minh thư nhân dân/ căn cước công dân của vợ, chồng;
• Bản sao giấy khai sinh của con chung;
• Giấy tờ chứng nhận về quyền sở hữu tài sản như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà,..

     Do đó trong hồ sơ ly hôn đơn phương bạn cần có hộ khẩu của chồng. Trường hợp bạn đã tìm mọi cách nhưng chồng không đưa sổ hộ khẩu cho bạn để nộp cùng hồ sơ ly hôn thì bạn có thể tới cơ quan công an xã/phường nơi chồng bạn có hộ khẩu thường trú xin xác nhận nhân khẩu, chính là xác nhận địa chỉ của người này hiện nay vẫn đang sinh sống và có hộ khẩu thường trú tại địa phương đó.

      ​Giấy xác nhận có đóng dấu của công an xã/phường nói trên có giá trị tương đương thay thế sổ hộ khẩu của chồng bạn. Sau đó, bạn nộp kèm với các giấy tờ khởi kiện nói trên tới cơ quan Tòa án cấp quận/ huyện nơi chồng bạn thường trú và tiến hành thủ tục ly hôn đơn phương theo quy định.

Ngoài ra, trong trường bạn không có

• Bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn: Bạn có thể liên hệ với cơ quan đăng ký hộ tích nơi bạn đã đăng ký trước đây để xin cấp trích lục bản sao. Hiện nay có nhiều địa phương đã triển khai việc đăng ký cấp lại bản sao hộ tịch thông qua mạng điện tử, bạn có thể thực hiện thông qua mạng để thuận tiện hơn.
• Bản sao Giấy khai sinh các con: Liên hệ với cơ quan hộ tịch nơi đã đăng ký khai sinh trước đây để xin cấp trích lục bản sao Giấy khai sinh. Hiện nay, bạn cũng có thể đăng ký trích lục qua mạng điện tử thông qua hệ thống về đăng ký hộ tịch của bộ tư pháp để thuận tiện hơn trong việc đi lại. 

      Chúng tôi cung cấp cho bạn thủ tục và án phí ly hôn đơn phương, bạn có thể tham khảo dưới đây.

4. Thủ tục ly hôn đơn phương

Bước 1: Nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền

     Nguyên đơn nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn đơn phương tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Bước 2: Nguyên đơn nộp tạm ứng án phí

     Trong thời hạn tám ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn khởi kiện và hồ sơ hợp lệ thì Tòa án sẽ thông báo cho đương sự nộp tiền tạm ứng án phí. Tiền tạm ứng án phí được nộp tại Chi cục thi hành án dân sự cùng cấp với Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ việc.

Bước 3: Tòa án thụ lý vụ án và tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục ly hôn đơn phương

     Sau khi nguyên đơn nộp tạm ứng án phí và nộp lại biên lai cho Tòa án, Tòa án sẽ ra quyết định thụ lý vụ án và giải quyết theo trình tự, thủ tục của vụ án ly hôn.

     Thời hạn cho việc giải quyết đơn phương ly hôn theo Luật định là 04 tháng ( tính kể từ khi Tòa án thụ lý giải quyết vụ án). Tuy nhiên, nếu trong trường hợp vụ án có tính chất phức tạp hoặc có trở ngại khách quan thì có thể được gia hạn nhưng không quá 02 tháng. Tòa án tiến hành mở phiên tòa trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày ra quyết định đưa vụ án ra xét xử.

5. Án phí để thực hiện thủ tục ly hôn đơn phương

      Căn cứ theo Nghị quyết số: 326/2016/UBTVQH14 quy định về mức thu, miễn giảm, nộp quản lý và sử dụng án phí lệ phí của Tòa án: Nguyên đơn, tức người yêu cầu giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương phải nộp 300.000 đồng án phí (không phụ thuộc vào việc Tòa án có chấp nhận yêu cầu khởi kiện hay không). Trường hợp đương sự có yêu cầu giải quyết tranh chấp tài sản thì đương sự nộp tiền án phí có giá ngạch.

     Căn cứ pháp luật theo khoản 3 Điều 51, khoản 1 Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về những trường hợp không được đơn phương ly hôn như sau:

- Khoản 3 Điều 51 quy định về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn

• Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

     Như vậy, Với trường hợp của bạn là đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi nên chồng bạn không có quyền ly hôn đơn phương trong trường này.

     Bạn không cần phải có bản chính chứng minh thư nhân dân của chồng để làm thủ tục ly hôn đơn phương mà chỉ cần bản sao công chứng, chứng thực.

Luật Toàn Quốc  xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Nguyễn Huệ