Bồi thường tổn thất tuổi thanh xuân khi ly hôn

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về vấn đề bồi thường tổn thất thanh xuân khi ly hôn chúng tôi xin tư vấn như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;
• Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP 

Nội dung tư vấn:

1. Bồi thường tổn thất tuổi thanh xuân khi ly hôn được hiểu như thế nào?

     Theo quy định tại khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án

     Tuổi thanh xuân là để chỉ quãng thời gian tuổi trẻ, tuổi thiếu thời của mỗi con người. 

     Bồi thường tổn thất tuổi thanh xuân khi ly hôn được hiểu là một khoản tiền để bù đắp tuổi trẻ, tuổi thiếu thời của vợ/chồng khi thực hiện thủ tục ly hôn.

2. Bồi thường tổn thất tuổi thanh xuân khi ly hôn

      Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 và các văn bản có liên quan khác đều không có quy định về vấn đề “bồi thường tuổi thanh xuân” nên việc bồi thường khi ly hôn sẽ không có căn cứ và cơ sở để giải quyết. Hiện nay, chưa có quy định cụ thể về việc đền bù tuổi thanh xuân cho một trong hai vợ chồng khi ly hôn nên việc yêu cầu giải quyết là không có cơ sở và căn cứ để giải quyết. Tuy nhiên, trên thực tế hai vợ chồng vẫn có thể tự thỏa thuận để bồi thường "tuổi thanh xuân" cho nhau. 

     Về mặt nguyên tắc, nếu được xác định là một khoản tiền bồi thường thì phải xác định được mức độ thiệt hại và hành vi trái pháp luật đã dẫn đến thiệt hại đó. Theo đó, luật hôn nhân gia đình quy định về nguyên tắc kết hôn là tự do, tự nguyện nên việc cho rằng do lấy chồng hay lấy vợ dẫn đến tổn thất về tuổi thanh xuân thì không đủ căn cứ cả về mặt pháp lý lẫn thực tế. Do đó, khoản tiền bù đắp tổn thất này chỉ được toà án công nhận trong bản án, quyết định của toà khi hai bên đã tự tiến hành thoả thuận. Mặc dù vậy, nếu khoản tiền này đã được quyết định rõ trong bản án của toà thì các bên có trách nhiệm thực hiện. Vì bản chất của khoản tiền này là một khoản thoả thuận nên không có mức khung cụ thể cho khoản tiền này.

      Về mặt thực tế, người ta mặc định phụ nữ chịu nhiều thiệt thòi hơn so với nam giới khi kết hôn và thông thường khoản tiền này cũng thường do bên nữ yêu cầu và bên nam chi trả. Tuy nhiên, vì không có quy định của pháp luật cụ thể nên việc bên nam có đưa ra yêu cầu và bên nữ đồng ý chi trả thì vẫn được chấp nhận. Tất nhiên, việc xác định người được hưởng chỉ có thể dựa trên việc các bên tự thoả thuận vì không có căn cứ pháp lý để yêu cầu toà án giải quyết.

     Do chưa có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể khoản tiền này và mức bồi thường cụ thể nên dù có được đưa ra hay không thì đây chỉ là vấn đề thoả thuận của hai bên mà không có tính chất bắt buộc. 

3. Nguyên tắc phân chia tài sản khi ly hôn

      Căn cứ theo Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:

     Bên cạnh đó tại Điều 7 Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP như sau:

     Theo đó, trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng do luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu tòa án sẽ giải quyết theo yêu cầu của vợ, hoặc chồng hoặc của cả hai vợ chồng. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng theo quy định của pháp luật để giải quyết.

   Tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi, nhưng có xem xét đến:

• Hoàn cảnh của mỗi bên, tình trạng tài sản, công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập, duy trì, phát triển tài sản này.
• Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
• Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên hoặc đã thành niên bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình;
• Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
• Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật hoặc theo giá trị;
• Bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần giá trị chênh lệch.
• Người có lỗi dẫn đến ly hôn như ngoại tình,... sẽ bị xem xét mức sở hữu tài sản nhỏ hơn so với người còn lại.

​

4. Hỏi đáp về bồi thường tuổi thanh xuân khi ly hôn

     Căn cứ theo quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, Tòa án sẽ giải quyết cho ly hôn trong trường hợp có căn cứ về việc cuộc hôn nhân của hai vợ chồng lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được do:

• Một trong hai người có hành vi bạo lực gia đình;
• Vợ hoặc chồng vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng (yêu thương, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau, sống chung với nhau trừ trường hợp có thỏa thuận khác)…
• Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn

     ​Bên cạnh đó, trong trường hợp yêu cầu ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.

     Đặc biệt, khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

     Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi

     Hồ sơ thuận tình ly hôn bao gồm: 

• Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn
• Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;
• Giấy xác nhận thông tin cư trú;
• CMND/ Căn cước công dân/hộ chiếu (bản sao có chứng thực);
• Giấy khai sinh của con (bản sao có chứng thực)
• Các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh tài sản chung như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở (sổ đỏ); đăng ký xe; sổ tiết kiệm;
• Các tài liệu, chứng cứ, giấy tờ chứng minh về khoản nợ, nghĩa vụ tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân;
• Nếu hai bên đăng ký kết hôn theo pháp luật nước ngoài muốn ly hôn tại Việt Nam thì phải hợp thức lãnh sự giấy đăng ký kết hôn và làm thủ tục ghi chú vào sổ đăng ký tại Sở Tư pháp rồi mới nộp đơn và hồ sơ xin ly hôn;
• Các giấy tờ, tài liệu khác

    Hồ sơ thuận tình ly hôn được nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi thường trú hoặc tạm trú hoặc nơi làm việc của một trong hai bên.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Nguyễn Anh