Quy định pháp luật khi sử dụng lao động trẻ em dưới 15 tuổi

Câu trả lời của Luật sư:

      Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi Quy định pháp luật khi sử dụng lao động trẻ em dưới 15 tuổi  Chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về vấn đề trên như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Lao động 2019
• Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH

1. Lao động dưới 15 tuổi là gì?

         Hiện nay cả pháp luật dân sự và pháp luật lao động đều ghi nhận những người chưa thành niên là những người dưới 18 tuổi. Cụ thể theo quy định tại khoản 1 Điều 143 Bộ luật lao động năm 2019 ghi nhận người lao động chưa đủ 18 tuổi được gọi là lao động chưa thành niên.  Cụ thể:

2. Điều kiện để sử dụng người lao động dưới 15 tuổi

         Thứ nhất, điều kiện khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi nói chung được quy định tại Khoản 1 Điều 145 Bộ luật Lao động 2019, cụ thể như sau:

         Khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, người sử dụng lao động phải tuân đảm bảo được các điều kiện, quy định sau đây:

• Thời giờ làm việc của người chưa đủ 15 tuổi được người sử dụng lao động bố trí, sắp xếp sao cho không được ảnh hưởng đến thời gian, quá trình học tập của họ;
• Giữa người sử dụng lao động và người chưa đủ 15 tuổi cùng với người đại diện theo pháp luật của người đó phải tiến hành việc ký kết với nhau hợp đồng lao động, hình thức của hợp đồng phải được lập bằng văn bản;
• Phải đảm bảo điều kiện làm việc, vệ sinh lao động, an toàn lao động sao cho phù hợp với độ tuổi này;
• Người chưa đủ 15 tuổi phải có giấy khám sức khỏe được cấp bởi các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc xác nhận tình trạng sức khỏe của mình phù hợp với công việc và người sử dụng lao động phải tiến hành tổ chức việc kiểm tra sức khỏe định kỳ cho người lao động ít nhất 06 tháng/01 lần.

         Thứ hai, điều kiện riêng khi sử dụng người chưa đủ 13 tuổi:

        ;Theo quy định tại khoản 3 Điều 145 của Bộ luật lao động năm 2019 thì nghiêm cấm việc người sử dụng lao động tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc cho mình nếu không đảm bảo các điều kiện sau:

• Việc sử dụng lao động dưới 13 tuổi không được gây ảnh hưởng, tổn hại đến sự phát triển của người đó về nhân cách, thể lực và trí lực. 
• Chỉ sử dụng người chưa đủ 13 tuổi trong các công việc về thể dục, thể thao và nghệ thuật được quy định tại phụ lục ban hành kèm theo Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH bao gồm: vận động viên các môn năng khiếu như bơi lội, thể dục dụng cụ, cầu lông, điền kinh (trừ môn tạ xích), bóng bàn, bóng rổ, bóng đá, bóng ném, bi-a, đá cầu, các môn võ, cầu mây, cờ tướng, cờ vua và bóng chuyền; diễn viên múa, xiếc, hát, sân khấu kịch, điện ảnh, tuồng, chèo, múa rối (loại trừ múa rối dưới nước) và cải lương.
• Phải có sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi tắt là cấp tỉnh) chính là Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh. 

             Thứ ba, điều kiện riêng khi sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi:

         Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ nằm trong Danh mục công việc nhẹ người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi được làm Ban hành kèm theo Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH Phụ lục II - Danh mục công việc nhẹ người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi được làm. Theo đó, các công việc mà người lao động từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi được làm bao gồm:

• Biểu diễn nghệ thuật.
• Vận động viên thể thao.
• Lập trình phần mềm.
• Các nghề truyền thống: chấm men gốm; cưa vỏ trai; làm giấy dó; làm nón lá; chấm nón; dệt chiếu; làm trống; dệt thổ cẩm; thêu thổ cẩm; làm bún gạo; làm miến; làm giá đỗ; làm bánh đa; dệt tơ tằm; se sợi hoa sen; vẽ tranh sơn mài, se nhang, làm vàng mã (trừ các công đoạn có sử dụng hóa chất độc hại như sơn ta, hóa chất tẩy rửa, hóa chất dùng để ướp màu, hóa chất tạo mùi, tạo tàn nhang cong...).
• Các nghề thủ công mỹ nghệ: thêu ren; mộc mỹ nghệ; làm lược sừng; làm tranh dân gian (tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống….); nặn tò he; làm tranh khắc gỗ, biểu tranh lụa; nhặt vỏ sò, điệp để gắn trên tranh mỹ nghệ; mài đánh bóng tranh mỹ nghệ; xâu chuỗi tràng hạt kết cườm, đánh bóng trang sức mỹ nghệ; làm rối búp bê; làm thiếp mừng các sản phẩm từ giấy nghệ thuật trang trí trên thiếp mừng; làm khung tranh mô hình giấy, hộp giấy, túi giấy.
• Đan lát, làm các đồ gia dụng, đồ thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu tự nhiên như: mây, tre, nứa, dừa, chuối, bèo lục bình, đay, cói, quế, guột, đót, lá nón.
• Gói nem, gói kẹo, gói bánh (trừ việc vận hành hoặc sử dụng các máy, thiết bị, dụng cụ đóng gói).
• Nuôi tằm.
• Làm cỏ vườn rau sạch; thu hoạch rau, củ, quả sạch theo mùa.
• Chăn thả gia súc tại nông trại.
• Phụ gỡ lưới cá, đan lưới cá, phơi khô thủy sản.
• Cắt chỉ, đơm nút, thùa khuyết, đóng gói vào hộp các sản phẩm dệt thủ công.

3. Thời giờ làm việc của lao động trẻ em dưới 15 tuổi

         Căn cứ Điều 146 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

         Như vậy, chiếu theo quy định này, người chưa đủ 15 tuổi được phép làm việc không quá 04 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần.Đồng thời cũng theo quy định này, người chưa đủ 15 tuổi không được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.

         Ngoài ra, người sử dụng lao động sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm thêm giờ sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng theo quy định tại  khoản 2 Điều 29 Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Mức xử phạt hành chính này là mức phạt đối với người sử dụng lao động là cá nhân sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm thêm giờ.

Đối với tổ chức mức phạt sẽ nhân hai (theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).

         Theo quy định của pháp luật, người sử dụng lao động không được tuyển dụng trẻ em dưới 15 tuổi làm các công việc sau:

• Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;
• Công trường xây dựng;
• Cơ sở giết mổ gia súc;
• Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, cơ sở xoa bóp; điểm kinh doanh xổ số, dịch vụ trò chơi điện tử;
• Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.

         Người sử dụng lao động không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Thục Nhi