Công ty có bắt buộc thành lập công đoàn theo quy định pháp luật hiện hành

Trả lời của Luật sư:

    Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về công ty có bắt buộc thành lập công đoàn không cho chúng tôi, chúng tôi xin đưa ra quan điểm như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật lao động 2019;

• Luật công đoàn 2012;

• Nghị định 98/2014/NĐ-CP quy định thành lập tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội tại doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế;

• Nghị định 191/2013/NĐ-CP quy định chi tiết về tài chính công đoàn;

• Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động ở Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

• Quyết định 1908/QĐ-TLĐ về việc ban hành quy định về quản lý tài chính, tài sản công đoàn, thu, phân phối, nguồn thu và thưởng phạt thu, nộp tài chính công đoàn;

​​​Nội dung tư vấn:

1. Tổ chức công đoàn được hiểu như thế nào?

     Công đoàn là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị của xã hội Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

     Công đoàn là tổ chức đại diện cho cán bộ, công chức, viên chức, công nhân và những người lao động khác (sau đây gọi chung là người lao động), cùng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội, tham gia thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp.

   Tổ chức công đoàn có trách nhiệm tuyên truyền, vận động người lao động học tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

2. Công ty có bắt buộc thành lập công đoàn không

    Theo quy định tại Khoản 1 Điều 6 Luật công đoàn năm 2012 về nguyên tắc tổ chức và hoạt động công đoàn thì:

    Ngoài ra, theo Khoản 1 Điều 5 Nghị định 98/2014/NĐ-CP quy định về việc thành lập tổ chức Công đoàn tại Doanh nghiệp như sau:

     Như vậy, công ty/ doanh nghiệp không bắt buộc phải thành lập công đoàn, việc thành lập hoàn toàn phụ thuộc vào sự tự nguyện của người lao động. Doanh nghiệp có trách nhiệm tạo điều kiện để người lao động thành lập và gia nhập công đoàn khi đủ điều kiện. Nếu người lao động không có nhu cầu thì cũng không bắt buộc doanh nghiệp phải thành lập.

3. Mức xử phạt khi doanh nghiệp không tạo điều kiện cho người lao động thành lập công đoàn

   Theo quy định tại điều 35 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về mức xư phạt như sau:

     Như vậy đối với hành vi không tạo điều kiện hoặc gây cản trở người lao động thành lập công đoàn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

4. Hỏi đáp về công ty có bắt buộc phải thành lập công đoàn không như sau:

     Theo khoản 3 Điều 23 Quyết định số 1908/QĐ-TLĐ quy định về đối tượng, mức đóng, tiền lương làm căn cứ đóng đoàn phí.

     Xác định đơn vị sự nghiệp ngoài công lập hưởng tiền lương không theo bảng lương, bậc lương do Nhà nước quy định thuộc cơ sở công đoàn cơ sở doanh nghiệp ngoài nhà nước nên mức đóng đoàn phí công đoàn như sau:

     Đoàn viên ở công đoàn cơ sở doanh nghiệp nhà nước (gồm đơn vị sự nghiệp ngoài công lập hưởng tiền lương không theo bảng lương, bậc lương do Nhà nước):

Mức đóng hàng tháng = 1% x Tiền lương thực lĩnh

Trong đó:

+ Tiền lương thực lĩnh: Tiền lương đã khấu trừ tiền đóng khấu trừ tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân của đoàn viên.

+ Mức đóng đoàn phí tối đa = 10% x Mức lương cơ sở = 149.000 đồng/tháng (Mức lương cơ sở hiện nay là 1,49 triệu đồng/tháng).

  Như vậy, trên đây là mức đóng đoàn phí công đoàn đối với đơn vị sự nghiệp ngoài công lập hưởng tiền lương không theo bảng lương, bậc lương do Nhà nước .

  Căn cứ theo khoản 6 Điều 23 Quyết định số 1908/QĐ-TLĐ quy định về đối tượng, mức đóng, tiền lương làm căn cứ đóng đoàn phí.

• Đoàn viên công đoàn hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội từ 01 tháng trở lên đang trong thời gian hưởng trợ cấp;
• Đoàn viên công đoàn trong thời gian không có việc làm, không có thu nhập, nghỉ việc riêng từ 01 tháng trở lên không hưởng tiền lương.

Luật Toàn Quốc  xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Nguyễn Huệ