Các hình thức xử lý kỷ luật lao động theo quy định của pháp luật hiện hành

Trả lời của Luật sư:

    Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về Các hình thức xử lý kỷ luật lao động, chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn như sau:   

Căn cứ pháp lý:

• Bộ Luật Lao động năm 2019;
• Nghị định 145/2020/NĐ-CP.

Nội dung tư vấn:

1. Xử lý kỷ luật lao động được hiểu như thế nào?

     Từ đó, có thể hiểu xử lý kỷ luật lao động là việc người sử dụng lao động xem xét và áp dụng một trong các hình thức xử lý trong trường hợp người lao động có hành vi vi phạm liên quan đến kỷ luật lao động, được quy định trong Nội quy lao động và Thỏa ước lao động tập thể.

2. Nguyên tắc xử lý lý luật lao động

     Căn cứ theo khoản 1 Điều 122 Bộ Luật Lao động năm 2019 quy định, việc xử lý kỷ luật lao động phải đảm bảo các nguyên tắc sau:

• Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;
• Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên;
• Người lao động phải có mặt và có quyền bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật;
• Việc xử lý kỷ luật phải được ghi thành văn bản.

     Bên cạnh đó, tại khoản 2 và khoản 3 có quy định việc không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động; và trong trường hợp một người lao động có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.

3. Các hình thức xử lý kỷ luật lao động

     Căn cứ theo Điều 124 Bộ Luật Lao động năm 2019, Hình thức xử lý kỷ luật lao động bao gồm:

3.1. Khiển trách

     Khiển trách là hình thức kỷ luật nhẹ nhất, được áp dụng đối với các trường hợp vi phạm lần đầu, ở mức độ nhẹ hoặc được quy định trong Nội quy lao động và Thỏa ước lao động tập thể. Hình thức khiển trách có thể bằng miệng hoặc bằng văn bản.

3.2. Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng

     Hình thức này được áp dụng đối với người lao động trong trường hợp có hành vi vi phạm ở mức độ nặng hơn so với khiển trách; và thường được áp dụng khi người lao động đã bị khiển trách bằng văn bản mà vẫn tiếp tục vi phạm.

3.3. Cách chức

     Hình thức cách chức được áp dụng đối với đối tượng là người lao động đang nắm giữ chức vụ nhất định trong đơn vị sử dụng lao động và trong trường hợp người lao động đã bị khiển trách bằng văn bản mà vẫn tiếp tục có hành vi tái phạm.

3.4. Sa thải

     Căn cứ theo Điều 125 Bộ Luật lao động năm 2019 quy định, hình thức kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong các trường hợp sau:

• Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
• Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
• Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định;
• Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.

​         Trong trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.

     Theo đó, sa thải là hình thức xử lý kỷ luật lao động có mức độ nặng nhất. Khi người lao động bị áp dụng hình thức này thì quan hệ lao động sẽ chấm dứt. Bên cạnh đó người lao động khi bị sa thải sẽ không được hưởng trợ cấp thôi việc theo quy định.

 4. Các hành vi nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động

     Theo Điều 127 Bộ Luật Lao động năm 2019 quy định về các hành vi nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động như sau:

     Theo đó, khi tiến hành xử lý kỷ luật, người sử dụng lao động không được thực hiện các hành vi xâm phạm đến sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tính mạng, uy tín của người lao động; phạt tiền, cắt lương của người lao động thay việc áp dụng các hình thức xử lý kỷ luật lao động theo quy định; đồng thời không được áp dụng hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với các hành vi vi phạm của người lao động không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không có quy định. 

5. Hỏi đáp về Các hình thức xử lý kỷ luật lao động như sau:

     Theo quy định tại Điều 123 Bộ Luật Lao động năm 2019, Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 06 tháng kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm; trường hợp hành vi vi phạm có liên quan trực tiếp đến tài chính, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 12 tháng. Trường hợp hết thời hạn đó thì việc xử lý kỷ luật lao động không thể được thực hiện nữa trừ trường hợp quy định tại khoản 2 điều 123 Bộ Luật lao động.

     Căn cứ theo quy định tại Điều 73 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, người bị xử lý kỷ luật lao động nếu thấy không thỏa đáng thì có quyền khiếu nại với người sử dụng lao động, với cơ quan có thẩm quyền theo quy định của Chính phủ về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực lao động hoặc yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động.

     Căn cứ theo quy định tại điểm i khoản 2 Điều 69 Nghị định 145/2020/NĐ-CP: người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động là người có thẩm quyền giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động như:

• Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp hoặc người được ủy quyền theo pháp luật;
• Người đứng đầu cơ quan, tổ chức có tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật;
• Người đại diện của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật;
• Cá nhân trực tiếp sử dụng lao động.

Hoặc người được quy định cụ thể trong nội quy lao động.

 Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn !

                                                                                                                              Chuyên viên: Nguyễn Anh