Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp sáp nhập được quy định như thế nào?

1. Pháp luật quy định như thế nào về quyền sở hữu?

     Điều 158 Bộ luật dân sự 2015 quy định về quyền sở hữu như sau:

     Trong đó:

• Quyền chiếm hữu của chủ sở hữu là: Chủ sở hữu được thực hiện mọi hành vi theo ý chí của mình để nắm giữ, chi phối tài sản của mình nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.
• Quyền sử dụng là quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản. Quyền sử dụng có thể được chuyển giao cho người khác theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật. Chủ sở hữu được sử dụng tài sản theo ý chí của mình nhưng không được gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác
• Quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản.

2. Căn cứ xác lập quyền sở hữu được quy định như thế nào?

    Căn cứ xác lập quyền sở hữu hiểu một cách đơn giản là những sự kiện pháp lý diễn ra trong đời sống thực tế dẫn đến phát sinh quyền sở hữu của chủ thể. Điều 221 Bộ luật dân sự 2015 quy định về căn cứ xác lập quyền sở hữu như sau:

     Quyền sở hữu được xác lập đối với tài sản trong trường hợp sau đây:

• Do lao động, do hoạt động sản xuất, kinh doanh hợp pháp, do hoạt động sáng tạo ra đối tượng quyền sở hữu trí tuệ.
• Được chuyển quyền sở hữu theo thỏa thuận hoặc theo bản án, quyết định của Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác.
• Thu hoa lợi, lợi tức.
• Tạo thành tài sản mới do sáp nhập, trộn lẫn, chế biến.
• Được thừa kế.
• Chiếm hữu trong các điều kiện do pháp luật quy định đối với tài sản vô chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu; tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy; tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên; gia súc, gia cầm bị thất lạc, vật nuôi dưới nước di chuyển tự nhiên.
• Chiếm hữu, được lợi về tài sản theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này.
• Trường hợp khác do luật quy định.

3. Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp sáp nhập

      Căn cứ theo Điều 225 Bộ luật dân sự 2015 quy định về việc xác lập quyền sở hữu trong trường hợp sáp nhập như sau:

     Trường hợp tài sản của nhiều chủ sở hữu khác nhau được sáp nhập với nhau tạo thành vật không chia được và không thể xác định tài sản đem sáp nhập là vật chính hoặc vật phụ thì vật mới được tạo thành là tài sản thuộc sở hữu chung của các chủ sở hữu đó; nếu tài sản đem sáp nhập là vật chính và vật phụ thì vật mới được tạo thành thuộc chủ sở hữu vật chính, kể từ thời điểm vật mới được tạo thành, chủ sở hữu tài sản mới phải thanh toán cho chủ sở hữu vật phụ phần giá trị của vật phụ đó, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

      Khi một người sáp nhập tài sản là động sản của người khác vào tài sản là động sản của mình, mặc dù đã biết hoặc phải biết tài sản đó không phải là của mình và cũng không được sự đồng ý của chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập thì chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập có một trong các quyền sau đây:

• Yêu cầu người sáp nhập tài sản giao tài sản mới cho mình và thanh toán cho người sáp nhập giá trị tài sản của người đó;
• Yêu cầu người sáp nhập tài sản thanh toán giá trị phần tài sản của mình và bồi thường thiệt hại nếu không nhận tài sản mới;
• Quyền khác theo quy định của luật.

       Khi một người sáp nhập tài sản là động sản của người khác vào tài sản là bất động sản của mình, mặc dù đã biết hoặc phải biết tài sản đó không phải là của mình và cũng không được sự đồng ý của chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập thì chủ sở hữu tài sản bị sáp nhập có một trong các quyền sau đây:

• Yêu cầu người sáp nhập tài sản thanh toán giá trị phần tài sản của mình và bồi thường thiệt hại;
• Quyền khác theo quy định của luật.

        Khi một người sáp nhập tài sản là động sản của mình vào một bất động sản của người khác thì chủ sở hữu bất động sản có quyền yêu cầu người sáp nhập dỡ bỏ tài sản sáp nhập trái phép và bồi thường thiệt hại hoặc giữ lại tài sản và thanh toán cho người sáp nhập giá trị tài sản sáp nhập, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

4. Câu hỏi liên quan đến Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp sáp nhập

      Căn cứ chấm dứt quyền sở hữu được quy định tại Điều 237 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

      Quyền sở hữu chấm dứt trong trường hợp sau đây:

• Chủ sở hữu chuyển quyền sở hữu của mình cho người khác.
• Chủ sở hữu từ bỏ quyền sở hữu của mình.
• Tài sản đã được tiêu dùng hoặc bị tiêu hủy.
• Tài sản bị xử lý để thực hiện nghĩa vụ của chủ sở hữu.
• Tài sản bị trưng mua.
• Tài sản bị tịch thu.
• Tài sản đã được xác lập quyền sở hữu cho người khác theo quy định của Bộ luật này.
• Trường hợp khác do luật quy định.

     Điều 226 Bộ luật dân sự 2015 quy định về việc xác  lập quyền sở hữu trong trường hợp trộn lẫn được quy định như sau:

•  Trường hợp tài sản của nhiều chủ sở hữu khác nhau được trộn lẫn với nhau tạo thành vật mới không chia được thì vật mới là tài sản thuộc sở hữu chung của các chủ sở hữu đó, kể từ thời điểm trộn lẫn.
• Khi một người đã trộn lẫn tài sản của người khác vào tài sản của mình, mặc dù đã biết hoặc phải biết tài sản đó không phải của mình và không được sự đồng ý của chủ sở hữu tài sản bị trộn lẫn thì chủ sở hữu tài sản bị trộn lẫn có một trong các quyền sau đây:

         - Yêu cầu người đã trộn lẫn tài sản giao tài sản mới cho mình và thanh toán cho người đã trộn lẫn phần giá trị tài sản của người đó;

         - Yêu cầu người đã trộn lẫn tài sản thanh toán giá trị phần tài sản của mình và bồi thường thiệt hại nếu không nhận tài sản mới.

     Bài viết tham khảo

• Người đang hưởng lương hưu mất thì thân nhân được nhận tiền gì
• Trường hợp chấm dứt nghĩa vụ dưỡng

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Châu Anh