Theo quy định của pháp luật có được ký hợp đồng lao động với phụ nữ mang thai không

Trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về có được ký hợp đồng lao động với phụ nữ mang thai không, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật lao động 2019

Nội dung tư vấn :

1. Ký hợp đồng lao động với phụ nữ mang thai được hiểu như thế nào?

     Căn cứ theo Điều 13 Luật lao động 2019 thì hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động. Trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động và hợp động lao động phải được giao kết trước khi nhận người lao động vào làm việc.

     Ký hợp đồng lao động với phụ nữ mang thai là hợp đồng lao động được ký giữa một bên là người sử dụng lao động; một bên là người lao động thuộc đối tượng phụ nữ mang thai.

2. Quy định của pháp luật về bảo vệ thai sản

     Lao động nữ mang thai được pháp luật bảo vệ theo điều 137 Bộ luật lao động 2019:

• Người sử dụng lao động không được sử dụng người lao động làm việc ban đêm, làm thêm giờ và đi công tác xa trong trường hợp sau đây: mang thai từ tháng thứ 07 hoặc từ tháng thứ 06 nếu làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; Lao động nữ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp được người lao động đồng ý.

• Lao động nữ làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm khi mang thai và có thông báo cho người sử dụng lao động biết thì được người sử dụng lao động chuyển sang làm công việc nhẹ hơn, an toàn hơn hoặc giảm bớt 01 giờ làm việc hằng ngày mà không bị cắt giảm tiền lương và quyền, lợi ích cho đến hết thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

• Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết hoặc người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động hoặc bị cơ quan chuyên môn về đăng ký kinh doanh thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ra thông báo không có người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luậ

     Trường hợp hợp đồng lao động hết hạn trong thời gian lao động nữ mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì được ưu tiên giao kết hợp đồng lao động mới.

• Lao động nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút, trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc. Thời gian nghỉ vẫn được hưởng đủ tiền lương theo hợp đồng lao động”.

     Như vậy khi người sử dụng lao động phải có trách nhiệm và nghĩa vụ bảo đảm quyền lợi của lao động nữ mang thai được quy định như trên. Thực hiện các biện pháp một cách hiệu quả, tạo việc làm, cải thiện điều kiện lao động, nâng cao trình độ nghề nghiệp, chăm sóc sức khỏe, tăng cường phúc lợi về vật chất và tinh thần của lao động nữ nhằm giúp lao động nữ phát huy có hiệu quả năng lực nghề nghiệp, kết hợp hài hòa cuộc sống lao động và cuộc sống gia đình.

3. Có được ký hợp đồng lao động với phụ nữ mang thai không?

     Theo quy định của pháp luật hiện hành thì không có quy định nào cấm việc người sử dụng lao động ký kết và xác lập hợp đồng lao động với trường hợp lao động nữ có bầu. Hiện nay chỉ có các quy định về đảm bảo chế độ làm việc khi thai sản đối với lao động nữ, nguyên tắc xác lập hợp đồng giữa hai bên dựa trên sự xác lập qua đối thoại, thương lượng, thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau - Theo khoản 1 Điều 7 Bộ luật lao động 2019. Theo đó có thể ký hợp đồng với phụ nữ có thai dựa trên việc tuân thủ các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó Doanh nghiệp cũng có quyền không ký kết hợp đồng lao động nếu xét thấy các tiêu chí không phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp của mình.

     Tuy nhiên việc xác lập ký kết hợp đồng lao động với phụ nữ có thai phải đảm bảo lợi ích của lao động nữ có thai, Được hưởng chế độ thai sản theo quy định của luật bảo hiểm xã hội 2014 và tuân thủ các quy định bảo vệ chế độ thai sản được quy định tại điều 123 Bộ luật lao động 2019.

     Trường hợp lao động đang nghỉ thai sản mà hết hạn hợp đồng lao động thì người lao động sẽ được ưu tiên giao kết hợp đồng mới. Tuy nhiên, việc ký hợp đồng lao động mới hay không vẫn phụ thuộc vào người sử dụng lao động.

     Như vậy hiện nay theo quy định trường hợp lao động nữ đang nghỉ thai sản nhưng bị hết hạn hợp đồng sẽ không đương nhiên được giao kết hợp đồng mới. Người lao động chỉ được ưu tiên giao kết hợp đồng lao động mới và phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng lao động của người sử dụng lao động.

     Căn cứ Khoản 1 điều 34 bộ luât lao động 2019 thì người sử dụng có quyền chấm dứt hợp đồng lao động :

     "Điều 34. Các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động

     1.  Hết hạn hợp đồng lao động, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 177 của Bộ luật này."

     Theo quy định trên thì có thể thấy một trong các căn cứ để chấm dứt hợp đồng lao động là khi hợp đồng giữa người lao động và người sử dụng lao động đã hết hạn mà ở trường hợp của bạn dù bạn mang thai đến tháng thứ 7 nhưng hợp đồng 2 bên đã hết hạn thì quan hệ lao động giữa hai bên đã chấm dứt, việc công ty quyết định không ký tiếp hợp đồng lao động nữa là hợp pháp và không trái với quy định của pháp luật.

   Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn.                                       

      Chuyên viên: Anh Phương