Thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất theo quy định mới nhất

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật đất đai 2013;
• Nghị định 45/2014/NĐ-CP về thu tiền sử dụng đất;
• Nghị định 79/2019/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 45/2014/NĐ-CP.

1. Thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất là gì?

     Theo quy định tại Luật đất đai 2013, tiền sử dụng đất là số tiền mà người sử dụng đất phải trả cho Nhà nước khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.

     Do đó, có thể hiểu thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất chính là quy trình, trình tự các bước để người sử dụng đất xin được nợ số tiền sử dụng đất phải nộp cho Nhà nước khi Nhà nước giao đất, cho phép chuyển mục đích, công nhận quyền sử dụng đất (hay còn được gọi là cấp sổ đỏ).

2. Thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất được thực hiện khi nào?

     Hiện nay, quy định liên quan đến thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất đã có nhiều thay đổi so với trước đây, một trong những thay đổi lớn nhất là thay đổi các trường hợp và đối tượng được ghi nợ tiền sử dụng đất.

     Trước đây, theo quy định tại Nghị định 45/2014/NĐ-CP, Điều 16 có quy định khi người sử dụng đất được chuyển mục đích sử dụng đất hay công nhận quyền sử dụng đất nếu gặp khó khăn về tài chính thì được ghi nợ tiền sử dụng đất.

     Tuy nhiên, đến ngày 10/12/2019 nội dung này đã được sửa đổi tại Nghị định 79/2019/NĐ-CP, theo đó thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất chỉ được áp dụng trong trường hợp người sử dụng đất được giao đất tái định cư và đối tượng được ghi nợ cũng thu hẹp lại chỉ bao gồm: người có công với cách mạng; hộ nghèo; hộ gia đình, cá nhân là đồng bào dân tộc thiểu số; hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại địa bàn cấp xã được công nhận là địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

     Như vậy, kể từ ngày 10/12/2019, các trường hợp được ghi nợ và đối tượng được ghi nợ tiền sử dụng đất đã có sự thay đổi lớn, không phải mọi trường hợp khi cấp sổ đỏ đều được ghi nợ tiền sử dụng đất. Do đó, người sử dụng đất trước khi thực hiện các thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất cần cân nhắc kỹ lưỡng, tránh trường hợp sau khi thực hiện thủ tục không có điều kiện nộp tiền sử dụng đất, cũng không được ghi nợ tiền sử dụng đất sẽ bị phạt về việc chậm nộp này.

3. Thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất thực hiện như thế nào?

3.1 Thời hạn ghi nợ tiền sử dụng đất

     Theo quy định hiện hành, người sử dụng đất nếu thuộc đối tượng và trường hợp được ghi nợ tiền sử dụng đất thì thời hạn ghi nợ là 5 năm.

     Thời hạn 5 năm này sẽ được tính từ thời điểm có quyết định giao đất tái định cư của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

3.2 Thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất

     Thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất không quá phức tạp, tuy nhiên người sử dụng đất cũng nên nắm được quy định để không gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Cụ thể thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất được thực hiện theo trình tự các bước sau đây:

Bước 1: Người sử dụng đất nộp hồ sơ

Hồ sơ gồm có:

• Đơn đề nghị ghi nợ tiền sử dụng đất;
• Hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận QSDĐ;
• Giấy tờ chứng minh thuộc đối tượng được ghi nợ tiền sử dụng đất: Quyết định giao đất tái định cư; Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Nơi nộp hồ sơ: Văn phòng đăng ký đất đai hoặc cơ quan tài nguyên và môi trường (gọi chung là Văn phòng).

Bước 2: Văn phòng tiếp nhận hồ sơ và thực hiện các công việc sau đây:

• Rà soát, kiểm tra hồ sơ;
• Lập Phiếu chuyển thông tin gửi đến cơ quan thuế và các cơ quan liên quan theo quy định;

     Trong đó tại Phiếu chuyển thông tin phải có nội dung về số tiền bồi thường về đất, hỗ trợ về đất mà hộ gia đình, cá nhân được nhận;

• Trả Giấy hẹn theo quy định.

Bước 3: Cơ quan thuế nhận Phiếu chuyển thông tin, căn cứ phiếu chuyển thông tin thực hiện các công việc sau đây:

• Xác định và ban hành Thông báo theo quy định để gửi đến hộ gia đình, cá nhân, Văn phòng và cơ quan liên quan (nếu cần) trong thời hạn không quá hai (02) ngày làm việc kể từ ngày ban hành Thông báo.

Nội dung thông báo bao gồm:

• Tổng số tiền sử dụng đất hộ gia đình, cá nhân phải nộp.
• Số tiền sử dụng đất không được ghi nợ (là số tiền bồi thường về đất, hỗ trợ về đất mà hộ gia đình, cá nhân được nhận).
• Số tiền sử dụng đất được ghi nợ bằng (=) Tổng số tiền sử dụng đất hộ gia đình, cá nhân phải nộp trừ (-) Số tiền sử dụng đất không được ghi nợ (là số tiền bồi thường về đất, hỗ trợ về đất mà hộ gia đình, cá nhân được nhận).
• Thời hạn hộ gia đình, cá nhân phải nộp tiền; gồm: thời hạn nộp số tiền sử dụng đất không được ghi nợ và thời hạn nộp số tiền sử dụng đất được ghi nợ

Bước 4: Chủ sử dụng đất nộp tiền sử dụng đất

• Chủ sử dụng đất nộp số tiền không được ghi nợ (là số tiền được bồi thường, hỗ trợ được nhận) tại cơ quan được chỉ định trong Thông báo thuế.
• Nộp chứng từ, biên lai về cho Văn phòng để được cấp giấy chứng nhận.

Bước 5: Nhận kết quả

     Người sử dụng đát sau khi nộp chứng từ, biên lai được Văn phòng trả Giấy chứng nhận để lưu trữ, bảo quản.

     Trong giấy chứng nhận có nội dung về số tiền sử dụng đất ghi nợ và thời hạn thanh toán.

     Như vậy, thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất đã được mô tả tương đối chi tiết, người sử dụng đất cần nắm được quy định này để áp dụng vào trường hợp cụ thể của mình khi cần thiết.

4. Ý nghĩa của thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất đối với người sử dụng đất

     Quy định về thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất có thể nói là một quy định mang ý nghĩa tạo điều kiện hết sức đối với người sử dụng đất.

     Vì những người được ghi nợ tiền sử dụng đất đều là những đối tượng đặc biệt như người có công với cách mạng; hộ nghèo; hộ gia đình, cá nhân là đồng bào dân tộc thiểu số; hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại địa bàn cấp xã được công nhận là địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và họ đều là những người đã bị Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào các mục đích, các quy hoạch của Nhà nước.

     Việc cho phép họ được ghi nợ tiền sử dụng đất nhằm giúp họ nhận thấy được Nhà nước quan tâm, giúp đảm bảo các quyền lợi hợp pháp của họ về đất đai và cũng cảm thấy yên tâm hơn khi đất đai đã được cấp sổ đỏ mang tên mình.

     Hơn nữa, khi đất đai được cấp sổ đỏ sẽ hẹn chế tình trạng xảy ra tranh chấp, hoặc nếu không may xảy ra tranh chấp cũng sẽ dễ dàng giải quyết hơn.

     Người sử dụng đất xin ghi nợ tiền sử dụng đất không bị tính lãi. Phải trả dần trong thời hạn 5 năm, nếu quá 5 năm mới nộp tiền thì sẽ phải nộp tiền sử dụng đất và một khoản tiền chậm nộp tính trên thời gian chậm nộp.

     Người sử dụng đất đang xin ghi nợ tiền sử dụng đất sẽ bị Nhà nước hạn chế các quyền và chỉ được mua bán, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất khi thanh toán hết nợ cho Nhà nước.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.