Quy định của pháp luật về thời hiệu khởi kiện chia thừa kế

1. Thừa kế là gì.

     Thừa kế được hiểu là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống và phần tài sản đó được gọi là di sản .

     Thừa kế có thể dưới dạng như sau :

• Thừa kế theo di chúc: là việc chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết theo sự định đoạt của người để lại đi chúc khi họ còn sống. 
• Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.

2. Thời hiệu khởi kiện chia thừa kế là gì?

     Căn cứ theo Khoản 3 điều 150 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thời hiệu khởi kiện được hiểu như sau :

    Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.

     Tóm lại thời hiệu khởi kiện chia thừa kế có thể được hiểu là thời gian người thừa kế được yêu cầu chia di sản, hết thời gian đó người được quyền hưởng thừa kế sẽ không được quyền hưởng phần di sản đó. Ở đó các chủ thể trong quan hệ thừa kế được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết việc chia thừa kế theo pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân mình.

3. Quy định của pháp luật về thời hiệu khởi kiện chia thừa kế.

     Căn cứ theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015 thì thời hiệu thừa kế được quy định như sau:

     Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản :

• Đối với tài sản là bất động sản: Thời hiệu 30 năm 
• Đối với động sản: Thời hiệu 10 năm

     Nếu hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.

     Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

• Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu ( Khi người sở hữu công khai ngay tình với tài sản đó ) theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật Dân sự ;
• Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.
• Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
• Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

     Như vậy, thời hiệu để người thừa kế khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản, với động sản là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trong trường hợp không có người quản lý di sản thì áp dụng quy định khoản 1 điều 623 Bộ luật dân sự .

     Còn đối với trường hợp thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

4. Các trường hợp hạn chế phân chia di sản thừa kế.

     Các trường hợp hạn chế phân chia di sản được quy định rõ ràng tại điều 661 Bộ luật Dân sự :

• Trường hợp theo ý chí của người lập di chúc hoặc theo thỏa thuận của tất cả những người thừa kế, di sản chỉ được phân chia sau một thời hạn nhất định thì chỉ khi đã hết thời hạn đó di sản mới được đem chia.
• Trường hợp yêu cầu chia di sản mà việc chia ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình thì bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà những người thừa kế được hưởng nhưng chưa cho chia di sản trong một thời hạn nhất định là không quá 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn 03 năm mà bên còn sống chứng minh được việc chia di sản vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của gia đình họ thì có quyền yêu cầu Tòa án gia hạn một lần nhưng không quá 03 năm.

     Căn cứ theo khoản 1 Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015 :

     "Điều 623. Thời hiệu thừa kế

     1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:"

     Đối với trường hợp của bạn, đối với phần tài sản là bất động sản thì thời hạn để bạn và người nhà yêu cầu chia di sản là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế và được xác định từ khi bố bạn mất. Như vậy, anh ầu chị em nhà bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu tòa án phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật.

     Căn cứ theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015 thì hệ quả pháp lý khi hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế đó là người thừa kế mất quyền yêu cầu khởi kiện.

     Trường hợp 1: Khi hết thời hiệu thừa kế theo quy định của pháp luật, di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.
     Trường hợp 2: Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu tại Điều 236 Bộ luật Dân sự 2015 thì di sản thuộc về Nhà nước nếu không có người đang chiếm hữu di sản đó.

     Căn cứ Theo Điều 155 Bộ luật Dân sự 2015 thì khi hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế, Hướng xử lý cho bạn là bạn có thể khởi kiện theo hướng bảo vệ quyền sở hữu tài sản, và việc khởi kiện về vấn đề này không áp dụng vấn đề về thời hạn.

      Mọi thắc mắc liên quan đến thời hiệu khởi kiện chia thừa quý khách hàng có thể liên hệ đến tổng đài 1900.6178 để được hỗ trợ tư vấn.

   Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn.                                           

       Chuyên viên: Anh Phương