Thủ tục công chứng văn bản thừa kế đất đai mới nhất

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về công chứng văn bản thừa kế đất đai, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về công chứng văn bản thừa kế đất đai như sau:

Cơ sở pháp lý:

• Luật công chứng 2014;

1. Các hình thức của văn bản thừa kế đất đai

     Hiện nay, việc phân chia thừa kế đã không còn quá xa lạ, đặc biệt đối với những loại tài sản có giá trị lớn như đất đai. Theo quy định của pháp luật hiện hành, văn bản phân chia thừa kế đất đai có thể được lập dưới 2 hình thức đó là văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và văn bản khai nhận di sản thừa kế. Rất nhiều người vẫn đang nhầm lẫn giữa hai hình thức là văn bản thỏa thuận phân chia thừa kế và văn bản khai nhận di sản thừa kế. Vậy hai loại văn bản này được dùng trong trường hợp nào?

     Thứ nhất, đối với văn bản thỏa thuận phân chia thừa kế, khoản 1 Điều 57 Luật công chứng 2014 quy định: "Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản."

     Theo đó, có thể hiểu văn bản thỏa thuận phân chia thừa kế được lập trong trường hợp thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà không xác định rõ phần của mỗi người được hưởng là bao nhiêu.

     Khi đó, văn bản này được lập ra để những người có quyền hưởng thừa kế thỏa thuận với nhau về phần di sản mà mỗi người được hưởng. Và thông qua văn bản này người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác.

     Thứ hai, đối với văn bản khai nhận di sản thừa kế được quy định tại khoản 1 Điều 58 Luật công chứng 2014: "Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản."

     Căn cứ quy định này, văn bản khai nhận thừa kế được lập trong hai trường hợp:

• Thừa kế theo pháp luật và chỉ có duy nhất một người thừa kế
• Hoặc trường hợp thừa kế theo pháp luật có nhiều hưởng thừa kế nhưng những người thừa kế thỏa thuận không phân chia di sản.

     Như vậy, trước khi tiến hành yêu cầu công chứng văn bản, cần xác định cụ thể trường hợp của mình sẽ lập văn bản thỏa thuận phân chia thừa kế hay văn phải khai nhận di sản thừa kế.

2. Hồ sơ công chứng văn bản thừa kế đất đai gồm những gì?

     Hồ sơ công chứng văn bản thỏa thuận phân chia thừa kế và văn bản khai nhận di sản thừa kế về cơ bản không có sự khác biệt lớn.

     Cụ thể, người yêu cầu công chứng cần chuẩn bị các loại giấy tờ sau đây:

• Phiếu yêu cầu công chứng.
• Giấy chứng tử của người để lại di sản. Trong trường hợp người để lại di sản chết đã lâu mà không có giấy chứng tử thì có thể xin xác nhận tại UBND cấp xã nơi người đó sinh sống trước khi chết hoặc một số cách thức khác theo hướng dẫn của tổ chức hành nghề công chứng;
• Giấy tờ về quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm...
• Giấy tờ chứng minh nhân thân và nơi cư trú của người hưởng thừa kế: CMND/ CCCD; sổ hộ khẩu;
• Giấy tờ chứng minh quan hệ của người hưởng thừa kế với người để lại di sản: giấy khai sinh đối với con cái; giấy chứng nhận đăng ký kết hôn đối với vợ...
• Giấy khai sinh của người để lại di sản (trong một số trường hợp);
• Bản dự thảo văn bản thỏa thuận, văn bản khai nhận (nếu có).

​

3. Thủ tục công chứng văn bản thừa kế đất đai

     Thủ tục công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và thủ tục công chứng văn bản khai nhận thừa kế được thực hiện theo các bước như sau:

Bước 1: Người yêu cầu công chứng cung cấp hồ sơ

Bước 2: Công chứng viên kiểm tra hồ sơ và xác định người để lại di sản đúng là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản và những người yêu cầu công chứng đúng là người được hưởng di sản;

     Nếu thấy chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản là không đúng pháp luật thì từ chối yêu cầu công chứng hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định.

Bước 3: Sau khi kiểm tra hồ sơ và xác minh các thông tin cụ thể, hồ sơ đủ điều kiện để thụ lý

     Tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm ra thông báo niêm yết về việc thụ lý hồ sơ công chứng văn bản thỏa thuận, văn bản khai nhận thừa kế

Bước 4: Kết thúc thời hạn niêm yết, nếu không phát sinh tranh chấp hoặc phát sinh người thừa kế mới, tổ chức hành nghề công chứng lập văn bản thỏa thuận hoặc văn bản khai nhận di sản thừa kế.

     Lưu ý: Đối với di sản thừa kế là quyền sử dụng đất, sau khi công chứng văn bản thỏa thuận hoặc văn bản khai nhận di sản thừa kế, người có quyền hưởng di sản thừa kế phải thực hiện thủ tục đăng ký biến động tại cơ quan quản lý đất đai.

     Theo quy định của pháp luật hiện hành, hiệu lực của văn bản phân chia thừa kế đất đai công chứng không bị giới hạn về mặt thời gian. Tức là văn bản sẽ không bị hết hiệu lực sau một khoảng thời gian nhất định nào đó mà có hiệu lực lâu dài, trừ trường hợp văn bản bị hủy bỏ hoặc tuyên bố vô hiệu.

     Luật đất đai 2013 quy định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày côn chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc văn bản khai nhận di sản thừa kế người được hưởng di sản thừa kế phải sang tên sổ đỏ.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.