1900 6178

Quy định về tội mua bán trái phép chất ma túy

Thứ 5 , 07/11/2024, 16:42

Mua bán trái phép chất ma túy là một trong những hành vi nguy hiểm nhất cho xã hội. Do đó, pháp luật Việt Nam và hầu hết các nước đều cấm và quy định những hình phạt nghiêm khắc đối với người phạm tội. Pháp luật Hình sự Việt Nam quy định về tội mua bán trái phép chất ma túy như thế nào? Hãy tham khảo bài viết dưới đây của luật Toàn Quốc:

1. Chất ma túy là gì?

Hiện nay, có nhiều khái niệm về ma túy và chất ma túy, cụ thể:

Theo Tổ chức Liên Hợp Quốc (UN) định nghĩa như sau: Ma túy là “Các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng”.
Dưới góc độ y học, theo tổ chức y tế thế giới: Ma túy theo nghĩa rộng nhất là “Mọi thực thể hoá học hoặc là những thực thể hỗn hợp khác với tất cả những cái được đòi hỏi, để duy trì một sức khoẻ bình thường, việc sử dụng những cái đó sẽ làm biến đổi chức năng sinh học và có thể cả cấu trúc của vật”.

Ngoài ra, dưới góc độ pháp lý tại Việt Nam luật phòng chống ma túy năm 2021 cũng định nghĩa về chất ma túy như sau:

Chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành.
Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
Chất hướng thần là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng.

Như vậy, có thể hiểu ma túy là những chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp nếu được đưa vào cơ thể sẽ làm biến đổi chức năng sinh học hoặc tâm lý, kích thích hoặc ức chế thần kinh của người dùng và mang tính gây nghiện. Tại Việt Nam, chất kích thích được liệt kê cụ thể theo quy định của Chính phủ bao gồm Nghị định số 73/2018/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định 60/2020/NĐ-CP.

2. Quy định về tội mua bán trái phép chất ma túy?

Điều 251 Bộ luật Hình sự 2015 (Sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội mua bán trái phép chất ma túy như sau:

Điều 251. Tội mua bán trái phép chất ma túy

1. Người nào mua bán trái phép chất ma túy, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Đối với 02 người trở lên;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

đ) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

e) Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội hoặc bán ma túy cho người dưới 16 tuổi;

g) Qua biên giới;

h) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500 gam đến dưới 01 kilôgam;

i) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 05 gam đến dưới 30 gam;

k) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 25 kilôgam;

l) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 200 kilôgam;

m) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;

n) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 20 gam đến dưới 100 gam;

o) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 100 mililít đến dưới 250 mililít;

p) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm h đến điểm o khoản này;

q) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:

a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 05 kilôgam;

b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30 gam đến dưới 100 gam;

c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 25 kilôgam đến dưới 75 kilôgam;

d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 200 kilôgam đến dưới 600 kilôgam;

đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 150 kilôgam;

e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 100 gam đến dưới 300 gam;

g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 250 mililít đến dưới 750 mililít;

h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng 05 kilôgam trở lên;

b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 gam trở lên;

c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng 75 kilôgam trở lên;

d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng 600 kilôgam trở lên;

đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng 150 kilôgam trở lên;

e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên;

g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích 750 mililít trở lên;

h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.”.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Theo đó, Bộ luật hình sự 2015 đã quy định 4 khung hình phạt chính đối với tội mua bán trái phép chất ma túy và hình phạt bổ sung bao gồm: Phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

>>>Xem thêm: Hình phạt đối với tội tàng trữ trái phép chất ma túy

3. Các yếu tố cấu thành tội mua bán trái phép chất ma túy

3.1. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội mua bán trái phép chất ma túy là người có độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên và có đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Người từ 14 đến dưới 16 tuổi cũng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội mua bán trái phép chất ma túy thuộc trường hợp quy định tại khoản 2, khoản 3 và khoản 4 của Điều 251 Bộ luật hình sự, vì đây là trường hợp tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

3.2. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm là quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ và bị tội phạm gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại ở mức độ đáng kể. Theo đó, khách thể của tội mua bán trái phép chất ma túy là chế độ quản lý của Nhà nước về việc cất giữ, vận chuyển, trao đổi chất ma tuý. Pháp luật Việt Nam quy định chặt chẽ về việc cho phép sử dụng chất ma túy trong một số lĩnh vực, đặc biệt là trong y học. Tuy nhiên, mọi trường hợp sử dụng, mua bán, tàng trữ chất ma túy không được cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đều bị cấm và phải chịu chế tài nghiêm khắc.

3.3. Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của tội phạm là những biểu hiện của tội phạm diễn ra hoặc tồn tại bên ngoài thế giới khách quan. Những dấu hiệu thuộc về khách quan của tội phạm gồm hành vi nguy hiểm cho xã hội như: hành vi mang tính trái pháp luật, hậu quả nguy hiểm cho xã hội, mối quan hệ nhân quả của tội phạm. Ngoài ra, biểu hiện ở các dấu hiệu khác như: phương tiện, công cụ tội phạm, thời gian, địa điểm, thực hiện phạm tội...

Đối với tội mua bán ma túy trái phép, mặt khách quan thể hiện như sau:

- Xét về hành vi: Người phạm tội thực hiện việc mua, bán các chất ma túy đã được liệt kê trong danh mục do Chính Phủ quy định. Cụ thể:

Bán ma túy: Là việc một người bán lại ma túy mà người đó có được từ các nguồn như là tự sản xuất, mua lại của người khác, được cho, nhặt được…để thu lợi bất chính.
Mua ma túy để bán: Là việc một người dùng tiền hoặc lợi ích vật chất khác để đổi lấy ma túy và mục đích bán lại số ma túy đó cho người thứ ba. Do đó, nếu việc mua ma túy dùng cho mục đích sử dụng thì chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tàng trữ trái phép chất ma túy.

- Phương tiện, công cụ phạm tội: Thực tế cho thấy tội phạm ma túy đặc biệt nguy hiểm và tinh vi, theo đó có thể dùng nhiều thủ đoạn, công cụ, phương tiện khác nhau để thực hiện tội phạm như: Xe cộ, các sản phẩm trá hình chứa ma túy, súng, dao...

- Về thời gian, địa điểm đa dạng: Thời gian thường thực hiện vào ban đêm, vắng người tại những nơi xa xôi hẻo lánh hoặc nhà kho kiên cố, đường phố....

3.4. Mặt chủ quan của tội phạm

Mặt chủ quan của tội phạm là những diễn biến tâm lý bên trong của tội phạm bao gồm: lỗi, mục đích, và động cơ phạm tội. Bất cứ tội phạm cụ thể nào cũng phải là hành vi được thực hiện một cách có lỗi. Lỗi có hai loại lỗi: lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý phạm tội.

Đối với tội mua bán ma túy trái phép, mặt chủ quan của tội phạm được biểu hiện như sau:

- Xét về yếu tố lỗi: Người thực hiện hành vi do lỗi cố ý, biết hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội nhưng vẫn thực hiện. Tại Điều 10 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017:

Điều 10. Cố ý phạm tội
Cố ý phạm tội là phạm tội trong những trường hợp sau đây:
1. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra;
2. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.

- Xét động cơ và mục đích phạm tội: Người thực hiện hành vi mua bán ma túy đều có mục đích là thu lợi từ việc trao đổi, mua bán ma túy bao gồm tiền hoặc lợi ích vật chất khác. Xuất phát từ lợi nhuận khủng của giao dịch, tâm lý ham làm giàu nhanh sẽ thúc đẩy việc phạm tội.

4. Hỏi đáp về tội mua bán trái phép chất ma túy

Câu hỏi 1: Tội mua bán ma túy bị xử lý thế nào?

Xin chào luật sư, cháu có vụ việc như sau mong luật sư giải đáp: Bố của cháu vừa bị bắt về hành vi mua bán ma túy đá, theo kết luận điều tra thì số lượng ma túy bố cháu giao dịch là 320 gam. Vậy luật sư cho cháu hỏi bố cháu sẽ bị xử phạt bao nhiêu năm tù ạ? Có cách nào để bố cháu được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không?

Trả lời: Căn cứ với những gì bạn trình bày thì chúng tôi xác định bố của bạn đã phạm tội Mua bán trái phép chất ma túy được quy định tại Điều 251 Bộ luật hình sự năm 2015. Theo đó, mua bán trái phép chất ma túy thuộc trường hợp Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên theo điểm e khoản 4 Điều 251 Bộ luật hình sự thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Như vậy, đối với số lượng ma túy lớn thì bố của bạn đã có dấu hiệu của tội mua bán trái phép chất ma túy theo khoản 4 điều 251 Bộ luật hình sự với khung hình phạt cao nhất là tử hình. Do đó, gia đình bạn cần tìm luật sư bào chữa giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bố của bạn. Theo đó, phải chứng minh trước tòa về việc bố bạn có các tình tiết giảm nhẹ theo điều 51 BLHS 2015 như: Phạm tội do lạc hậu, Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án (Ví dụ: khai ra các đồng phạm, đường dây mua bán....), Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ....

Câu hỏi 2: Xe taxi chở người buôn bán ma túy có bị sao không?

Trả lời: Đối với câu hỏi này có thể xảy ra ba trường hợp như sau:

Thứ nhất, người lái xe taxi hoàn toàn không biết khách hàng mình chở có giấu ma túy trong người. Theo đó, nếu sau quá trình điều tra cho thấy tài xế không biết cũng không liên quan gì đến người buôn bán ma túy thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự và có thể trở thành người làm chứng cho vụ án.

Thứ hai, tài xế taxi trong quá trình vận chuyển hành khách đã phát hiện người này có giấu ma túy trong người nhưng sau đó không trình báo với cơ quan nhà nước. Tài xế taxi có thể bị truy cứu trách nhiệm về tội không tố giác tội phạm quy định tại điều 390 Bộ luật Hình sự 2015.

Thứ ba, tài xế taxi là người biết rõ hành vi mua bán trái phép chất ma túy của người mình đang chở. Tuy nhiên, do được hứa hẹn lợi ích từ việc giao dịch ma túy thành công nên tài xế đã giúp khách hàng đến nơi trao đổi mua bán ma túy. Theo đó, tùy vào tính chất và mức độ của hành vi, tài xế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội mua bán trái phép chất ma túy với vai trò đồng phạm giúp sức.

>>>Xem thêm: Tội vận chuyển trái phép chất ma túy

Dịch vụ hỗ trợ khách hàng về tội mua bán trái phép chất ma túy:

Tư vấn qua Tổng đài 19006178: Đây là hình thức tư vấn được nhiều khách hàng sử dụng nhất, vì bạn có thể đặt thêm các câu hỏi và những vấn đề có liên quan mà bạn còn chưa rõ. Chỉ sau một vài câu hỏi của Luật Sư, vấn đề của bạn sẽ được giải quyết; bạn có thể gọi cho Luật Toàn Quốc vào bất cứ thời gian nào chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn cho bạn.

Tư vấn qua Email: Bạn có thể gửi Email câu hỏi về tội mua bán trái phép chất ma túy và các vấn đề có liên quan về địa chỉ: [email protected] chúng tôi sẽ biên tập và trả lời qua Email cho bạn. Tuy nhiên việc trả lời qua Email sẽ mất nhiều thời gian và không thể diễn tả được hết ý của câu hỏi vì vậy bạn nên gọi cho Luật Toàn Quốc để được tư vấn tốt nhất.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Gọi cho luật sư