Người đang hưởng án treo có được thay đổi nơi cư trú không?

Trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về đang hưởng án treo có được thay đổi nơi cư trú không, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Cư trú năm 2020
• Luật Thi hành án Hình sự năm 2019
• Thông tư số 55/2021/TT-BCA quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Cư trú
• Thông tư số 64/2019/TT-BCA quy định về giải quyết trường hợp người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người được hoãn chấp hành án phạt tù, người được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ thay đổi nơi cư trú
• Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo 

Nội dung tư vấn:

1. Án treo là gì?

     Án treo theo quy định tại Điều 1 Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện, được Tòa án áp dụng đối với người phạm tội bị phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, xét thấy không cần bắt họ phải chấp hành hình phạt tù.

     Điều kiện để được hưởng án treo bao gồm:

• Bị xử phạt tù không quá 03 năm
• Có nhân thân tốt
• Có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên (không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự) 
• Có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục
• Xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội; không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội

2. Người đang hưởng án treo có được thay đổi nơi cư trú không?

    Theo quy định tại điểm a Khoản 2 Điều 4 Luật Cư trú năm 2020, người bị kết án phạt tù được hưởng án treo đang trong thời gian thử thách là một trong những đối tượng bị hạn chế quyền tự do cư trú.

    Khoản 1 Điều 5 Thông tư 55/2021/TT-BCA quy định về các trường hợp tạm thời chưa được thay đổi nơi cư trú như sau:

     Như vậy, người đang hưởng án treo thì sẽ tạm thời bị hạn chế việc giải quyết thay đổi nơi cư trú. Để được thay đổi nơi cư trú thì họ cần có văn bản đồng ý cho thay đổi nơi cư trú của cơ quan có thẩm quyền.

3. Quy định về việc giải quyết thay đổi nơi cư trú của người đang hưởng án treo

     Việc giải quyết thay đổi nơi cư trú của người được hưởng án treo quy định tại Điều 92 Luật Thi hành án hình sự năm 2019 như sau: 

• Trường hợp người được hưởng án treo lý do chính đáng mà phải thay đổi nơi cư trú thì phải làm đơn có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý gửi cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu.
• Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được đơn của người được hưởng án treo, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu phối hợp với các đơn vị có liên quan kiểm tra, xác minh và giải quyết cho người đó thay đổi nơi cư trú. Trường hợp không đồng ý thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

     Điều kiện để người được hưởng án treo được xem xét, giải quyết cho thay đổi nơi cư trú bao gồm:

• Bảo đảm các yêu cầu theo quy định của pháp luật về cư trú
• Được sự đồng ý của cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện trong trường hợp thay đổi nơi cư trú trong phạm vi đơn vị hành chính cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh trong trường hợp thay đổi nơi cư trú ngoài phạm vi đơn vị hành chính cấp huyện, cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an trong trường hợp thay đổi nơi cư trú ngoài phạm vi đơn vị hành chính cấp tỉnh.

     Căn cứ Điều 3 Thông tư số 64/2019/TT-BCA thì người đang hưởng án treo được xem xét, giải quyết thay đổi nơi cư trú nếu đảm bảo các yêu cầu sau:

     - Bảo đảm các yêu cầu theo quy định của pháp luật về cư trú.

     - Có lý do chính đáng mà phải thay đổi nơi cư trú, thuộc một trong các trường hợp sau:

• Đang sinh sống cùng gia đình mà gia đình chuyển cư trú sang nơi khác;
• Chuyển đến nơi cư trú với vợ hoặc chồng sau khi kết hôn; chuyển nơi cư trú khác sau khi ly hôn;
• Chuyển đến nơi cư trú cùng cha, mẹ, ông, bà, con để thực hiện nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng trong trường hợp cha, mẹ, ông, bà, con bị bệnh hiểm nghèo mà không có người khác chăm sóc, nuôi dưỡng hoặc trường hợp già yếu không nơi nương tựa;
• Chuyển đến nơi cư trú khác để đảm bảo việc công tác, học tập;
• Không còn nơi cư trú vì bị giải tỏa, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa;
• Buộc phải bán nhà để khắc phục hậu quả hoặc đảm bảo cuộc sống;
• Vì lý do dịch bệnh hoặc đảm bảo yêu cầu về quốc phòng an ninh;
• Các trường hợp khác do Cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an quyết định.

     - Nơi cư trú chuyển đến phải có địa chỉ cụ thể, rõ ràng, ổn định lâu dài.

    - Việc giải quyết thay đổi nơi cư trú của người đang hưởng án treo phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự; đảm bảo yêu cầu của công tác quản lý, giám sát, giáo dục người đang hưởng án treo và việc ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng của người đang hưởng án treo.

     Như vậy, người đang hưởng án treo phải đáp ứng được các điều kiện thay đổi nơi cư trú nêu trên, có đơn gửi cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền và cơ quan này có văn bản đồng ý thì người đang hưởng án treo được giải quyết thay đổi nơi cư trú.

     Theo khoản 1 Điều 92 Luật Thi hành án hình sự năm 2019, người được hưởng án treo có thể vắng mặt tại nơi cư trú nếu có lý do chính đáng và phải xin phép, được sự đồng ý của Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục, phải thực hiện khai báo tạm vắng theo quy định của pháp luật về cư trú. Thời gian vắng mặt tại nơi cư trú mỗi lần không quá 60 ngày và tổng số thời gian vắng mặt tại nơi cư trú không được vượt quá một phần ba thời gian thử thách, trừ trường hợp bị bệnh phải điều trị tại cơ sở y tế theo chỉ định của bác sỹ và phải có xác nhận điều trị của cơ sở y tế đó.

     Căn cứ quy định tại Điều 4 Luật Cư trú năm 2020 và Điều 5 Thông tư 55/2021/TT-BCA thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền tạm thời chưa giải quyết thủ tục thay đổi nơi cư trú cho các đối tượng sau:

• Người bị cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, biện pháp tạm giữ, tạm giam; người bị kết án phạt tù nhưng chưa có quyết định thi hành án hoặc đã có quyết định thi hành án nhưng đang tại ngoại hoặc được hoãn chấp hành án, tạm đình chỉ chấp hành án; người bị kết án phạt tù được hưởng án treo đang trong thời gian thử thách; người đang chấp hành án phạt tù, cấm cư trú, quản chế hoặc cải tạo không giam giữ; người được tha tù trước thời hạn có điều kiện đang trong thời gian thử thách
• Người đang chấp hành biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng; người phải chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng nhưng đang được hoãn chấp hành hoặc tạm đình chỉ chấp hành; người bị quản lý trong thời gian làm thủ tục xem xét, quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng
• Người bị cách ly do có nguy cơ lây lan dịch bệnh cho cộng đồng
• Người đang sinh sống tại địa điểm, khu vực được cơ quan, người có thẩm quyền công bố đang bị cách ly vì lý do phòng, chống dịch bệnh, ban bố tình trạng khẩn cấp trong thời gian áp dụng các biện pháp cách ly tính từ thời gian bắt đầu đến khi kết thúc
• Người đang bị áp dụng hình phạt cấm cư trú

     Trên đây là những tư vấn của chúng tôi về đang hưởng án treo có được thay đổi nơi cư trú không. Để được tư vấn và giải đáp chi tiết hơn, quý khách hàng có thể tham khảo thêm các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp dưới đây:

   Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn.

Chuyên viên: Thu Trang