Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu được quy định như thế nào

1. Điều kiện hưởng lương hưu được quy định như thế nào?

       Bảo hiểm xã hội là một chính sách an sinh xã hội, giúp người lao động được hưởng các quyền lợi khi tham gia cũng như hỗ trợ người lao động khi ốm đau, về thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất.

      Chế độ hưu trí giúp người lao động có nguồn thu nhập hỗ trợ sau khi hết đến tuổi nghỉ hưu. Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội quy định điều kiện hưởng lương hưu như sau:

• Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

         - Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

        -  Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

        - Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;

        - Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.

• Người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

        - Nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi, trừ trường hợp Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam, Luật công an nhân dân, Luật cơ yếu có quy định khác;

        - Nam từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi, nữ từ đủ 45 tuổi đến đủ 50 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

       - Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.

•   Lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc mà có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và đủ 55 tuổi thì được hưởng lương hưu.
•  Chính phủ quy định điều kiện về tuổi hưởng lương hưu đối với một số trường hợp đặc biệt; điều kiện hưởng lương hưu của các đối tượng quy định tại điểm c và điểm d khoản 1, điểm c khoản 2 Điều này.

2. Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu là gì?

      Điều 58 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định, người lao động khi nghỉ hưu sẽ được hưởng trợ cấp một lần. Cụ thể như sau:

         Như vậy, trong trường hợp người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 75 % thì sẽ được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Ngoài ra, đối với trường hợp cao hơn 75% thì cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

 3. Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 

     Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội để tính hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu được tính như sau: 

Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH = (Tiền lương/thu nhập làm căn cứ đóng BHXH x Mức điều chỉnh tương ứng x Số tháng đã tham gia theo từng giai đoạn) : Tổng số tháng đóng BHXH. 

4. Câu hỏi liên quan đến Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu?

      Hiện nay tuổi nghỉ hưu có sự thay đổi quan trọng, Điều 4 Nghị định 135/2020/ND-CP quy định về tuổi nghỉ hưu như sau.

• Kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035 

      Như vậy, trong điều kiện bình thường tuổi nghỉ hưu của từng năm tương ứng lộ trình dưới đây:

• Năm 2023: Nam 60 tuổi 9 tháng, Nữ 56 tuổi
• Năm 2024: Nam 61 tuổi, Nữ 56 tuổi 4 tháng
• Năm 2025: Nam 61 tuổi 3 tháng, Nữ 56 tuổi 8 tháng
• Năm 2026: Nam 61 tuổi 6 tháng, Nữ 57 tuổi
• Năm 2027: Nam 61 tuổi 9 tháng, Nữ 57 tuổi 4 tháng
• Năm 2028: Nam 62 tuổi, Nữ 57 tuổi 8 tháng
• Kể từ 2029 trở đi, nam giữ nguyên tuổi nghỉ hưu, nữ mỗi năm tăng thêm 4 tháng cho đến năm 2035

     Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Thông tư 06/2021/TT-BLDTBXH quy định về điều kiện hưởng lương hưu trong trường hợp suy giảm khả năng lao động như sau:

• Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

       - Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;

        - Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

        - Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.

•  Người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 54 của Luật này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

         - Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi trở lên;

         - Có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.

      Bài viết tham khảo:

• Xác định thiệt do sức khỏe bị xâm phạm
• Tiền lương làm thêm giờ đêm

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Châu Anh