Pháp luật quy định như thế nào về tăng trợ cấp một lần khi sinh con?

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và đặt câu hỏi về tăng trợ cấp một lần khi sinh con theo quy định của pháp luật, chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014;
• Quyết định 166/QĐ-HXHX năm 2019;
• Nghị định 24/2023/NĐ-CP.

1. Đối tượng áp dụng chế độ thai sản

     Đối tượng áp dụng chế độ thai sản là người lao động được quy định như sau:

• Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
• Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
• Cán bộ, công chức, viên chức;
• Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
• Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.

​

2. Điều kiện hưởng chế độ thai sản

     Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Lao động nữ mang thai;
• Lao động nữ sinh con, lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ, người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi. Những người này phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi.
• Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản;
• Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.

     Chú ý:

• Người lao động khi sinh con đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
• Những người lao động đã đủ kiện kiện theo quy định trên mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.

3. Tăng trợ cấp một lần khi sinh con

     Theo quy định tại Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi.

     Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội thì cha được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.

     Tại Nghị định 24/2023/NĐ-CP, Quốc hội đã quy định về việc tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức như sau:

      Vì vậy, nếu lao động nữ sinh con từ ngày 01/07/2023 thì sẽ nhận được mức trợ cấp một lần là: 1,8 x 2 = 3,6 triệu đồng. So với trước đây, theo Khoản 2 Điều 3 Nghị định 38/2019/NĐ-CP thì mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/tháng tương đương với trợ cấp một lần khi sinh con là 2.980.000 đồng. Như vậy, lao động nữ sinh con từ 01/07/2023 sẽ được tăng trợ cấp một lần thêm 620.000 đồng.

4. Hỏi đáp về tăng trợ cấp một lần khi sinh con

     Căn cứ: Điều 102 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014

     Giải quyết hưởng trợ cấp 1 lần khi sinh con được quy định như sau:

• Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ theo quy định cho người sử dụng lao động
• Trường hợp người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận nuôi con nuôi thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

• Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

• Trách nhiệm giải quyết của cơ quan bảo hiểm xã hội:

     - Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người sử dụng lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động;

     - Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận nuôi con nuôi, cơ quan bảo hiểm xã hội phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động.

     Căn cứ: Điều 4 Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019

     Hồ sơ hưởng trợ cấp một lần khi sinh con gồm:

• Bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh hoặc bản sao giấy chứng sinh của con.
• Trường hợp con chết sau khi sinh: Ngoài một trong 03 loại giấy tờ nêu trên cần có thêm bản sao giấy chứng tử/trích lục khai tử/bản sao giấy báo tử của con.

     Nếu con chết ngay sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh thì thay bằng trích sao hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ thể hiện con chết.

• Nếu người mẹ hoặc lao động nữ mang thai hộ chết sau khi sinh con thì có thêm bản sao giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ.
• Nếu người mẹ sau khi sinh hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ sau khi nhận con mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con thì có thêm biên bản GĐYK của người mẹ, người mẹ nhờ mang thai hộ.
• Nếu khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo quy định tại khoản 3 Điều 31 Luật BHXH thì có thêm một trong các giấy tờ sau:

     - Nếu điều trị nội trú: Bản sao giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện việc nghỉ dưỡng thai.

     - Nếu điều trị ngoại trú: Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH thể hiện việc nghỉ dưỡng thai.

     - Nếu phải giám định y khoa (GĐYK): Biên bản GĐYK.

• Nếu lao động nữ mang thai hộ sinh con hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ nhận con thì có thêm bản sao của bản thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo (theo quy định tại Điều 96 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014); văn bản xác nhận thời điểm giao đứa trẻ của bên nhờ mang thai hộ và bên mang thai hộ.
• Trường hợp lao động nam hoặc người chồng của người mẹ nhờ mang thai hộ hưởng trợ cấp một lần khi vợ sinh con, hồ sơ bao gồm:

     - Bản sao giấy chứng sinh/bản sao giấy khai sinh/trích lục khai sinh của con.

     - Nếu con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh: Sử dụng trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc bản sao giấy ra viện của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ thể hiện con chết.

Bài viết tham khảo:

• Thời gian ngừng việc có đóng BHXH không theo quy định?
• Theo quy định của pháp luật có phải đóng 6 tháng liên tục mới được hưởng thai sản không?

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Hồng Anh