Người lao động tự nộp hồ sơ hưởng thai sản được không ?

Trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về người lao động tự nộp hồ sơ hưởng thai sản được không, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014

Nội dung tư vấn:

1. Hồ sơ hưởng chế độ thai sản

     Căn cứ tại Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì hồ sơ hưởng chế độ thai sản được quy định như sau:

     - Đối với lao động nữ sinh con, hồ sơ hưởng chế độ thai sản bao gồm các giấy tờ sau:

• Bản sao giấy khai sinh hoặc bản sao giấy chứng sinh của con;
• Bản sao giấy chứng tử của con trong trường hợp con chết, bản sao giấy chứng tử của mẹ trong trường hợp sau khi sinh con mà mẹ chết;
• Giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về tình trạng người mẹ sau khi sinh con mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con;
• Trích sao hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ trong trường hợp con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh;
• Giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc lao động nữ phải nghỉ việc để dưỡng thai.

    - Đối với lao động nữ đi khám thai, sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý, người lao động thực hiện biện pháp tránh thai phải có giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội đối với trường hợp điều trị ngoại trú, bản chính hoặc bản sao giấy ra viện đối với trường hợp điều trị nội trú.

     - Đối với người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi phải có giấy chứng nhận nuôi con nuôi.

     - Đối với lao động nam nghỉ việc khi vợ sinh con phải có bản sao giấy chứng sinh hoặc bản sao giấy khai sinh của con và giấy xác nhận của cơ sở y tế đối với trường hợp sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi.

2. Người lao động tự nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản được không?

     Căn cứ theo quy định tại điều 102 Luật bảo hiểm xã hội 2014 thì trong thời gian 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản cho người sử dụng lao động. Trường hợp người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận nuôi con nuôi thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

     Như vậy có thể thấy hiện nay người lao động có thể tự nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản cho cơ quan bảo hiểm xã hội trong trường hợp họ thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận con nuôi. Đối với các trường hợp khác thì người lao động buộc phải nộp hồ sơ thông qua người sử dụng lao động để hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật.

3. Trình tự, thủ tục người lao động tự nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản

     Quy trình giải quyết hưởng chế độ thai sản cho người lao động tự nộp hồ sơ được quy định như sau:

    Bước 1: Người lao động nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản như phân tích tại mục 1 và kèm sổ bảo hiểm xã hội

    Bước 2: Cơ quan bảo hiểm xã hội giải quyết hồ sơ hưởng chế độ thai sản

     Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận nuôi con nuôi, cơ quan bảo hiểm xã hội phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động.

     Trường hợp cơ quan bảo hiểm xã hội không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

     Người lao động tự nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản có thể nộp tại cơ quan bảo hiểm xã hội nơi người lao động đang cư trú. 

     Theo quy định tại Khoản 4 Điều 31 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản quy định tại Khoản 2 và Khoản 3 Điều 31 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định tại các Điều 34, 36, 38 và Khoản 1 Điều 39 của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014.

     Như vậy,  người lao động khi đang mang thai mà nghỉ việc thì vẫn có thể được hưởng chế độ thai sản nếu đáp ứng các điều kiện sau:

• Người lao động là lao động nữ sinh con phải đóng Bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
• Người lao động là lao động nữ sinh con đã đóng Bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

     Lao động nam được hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ sinh con nếu thuộc một trong 2 trường hợp sau đây:

• Chỉ có lao động nam tham gia Bảo hiểm xã hội và phải đóng Bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con (Điểm a Khoản 2 Điều 9 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH)
• Cả 2 vợ chồng cùng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng người mẹ không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản mà người cha đã đóng Bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con (Khoản 5 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH).

     Trên đây là những tư vấn của chúng tôi về người lao động tự nộp hồ sơ hưởng thai sản được không. Để được tư vấn và giải đáp chi tiết hơn, quý khách hàng có thể tham khảo thêm các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp dưới đây:

   Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn.

Chuyên viên: Thu Trang