Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội năm 2023

Câu trả lời của luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội năm 2023 chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Thông tư số 01/2023/TT- BLĐTBXH;
• Nghị định 115/2025/NĐ-CP;
• Nghị định 134/2015/NĐ-CP.

Nội dung tư vấn:

1. Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội là gì?

     Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội là tên gọi khác của mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập đã đóng BHXH, được hiểu đơn giản là hệ số giúp tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với thời điểm trước. Hay nói cách khác hệ số trượt giá BHXH là hệ số điều chỉnh sự mất giá của đồng tiền trong lĩnh vực BHXH.

     Hệ số này có ý nghĩa quan trọng trong việc bù đắp lại sự mất giá của đồng tiền. Theo đó, để đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH, mức tiền lương và thu nhập đóng BHXH của người tham gia sẽ được nhân thêm với hệ số trượt giá BHXH.

2. Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội năm 2023

2.1: Hệ số tính trượt giá bảo hiểm xã hội đối với người tham gia BHXH bắt buộc

     Căn cứ theo quy định tại Điều 10 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội được tính trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng bình quân và được xác định bằng biểu thức sau:

     Trong đó:

- t là năm bất kỳ trong giai đoạn điều chỉnh;

- Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội của năm t được lấy tròn hai số lẻ và mức thấp nhất bằng một;

- Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của các năm trước năm 1995 được lấy bằng mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm 1994.

     Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH thì tiền lương tháng đã đóng BHXH đối với các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được tính như sau:

     Tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh của từng năm = Tổng tiền lương tháng đóng BHXH của từng năm x Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng

     Trong đó hệ số tiền trượt giá BHXH hay mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng được thực hiện theo bảng 1 dưới đây.

     Căn cứ vào mức hệ số tính trượt giá BHXH cá nhân, tổ chức sẽ xác định được tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh dùng làm căn cứ xác định mức lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, xác định BHXH một lần hay trợ cấp tuất…

     Lưu ý: Đối với người lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì: Áp dụng Bảng 1 để tính tiền lương tháng BHXH đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định từ ngày 01/01/2016 trở đi và tiền lương tháng đã đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

2.2: Hệ số tính trượt giá bảo hiểm xã hội đối với người tham gia BHXH tự nguyện

• Căn cứ theo quy định tại Điều 4 Nghị định 134/2015/NĐ-CP:

     Trong đó:

- t là năm bất kỳ trong giai đoạn điều chỉnh;

- Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội của năm t được lấy tròn hai số lẻ và mức thấp nhất bằng một.

• Căn cứ theo Khoản 1, Điều 3, Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội đối với đối tượng tham gia BHXH tự nguyện (đối tượng quy định tại Khoản 2, Điều 1, Thông tư này) được điều chỉnh theo công thức sau:

     Thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện sau điều chỉnh của từng năm = Tổng thu nhập tháng đóng BHXH của từng năm x Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng

     Trong đó, hệ số tính tiền trượt giá BHXH hay mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng được thực hiện theo Bảng 2 dưới đây:
 

     Lưu ý: Trường hợp người lao động vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện thì:

• Áp dụng Bảng 2 để tính thu nhập tháng đã đóng BHXH tự nguyện; 

• Áp dụng Bảng 1 để tính tiền lương tháng đã đóng BHXH bắt buộc và điều chỉnh theo quy định tại Điều 10, Nghị định số 115/2015/NĐ-CP;

• Mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH làm căn cứ tính hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH một lần và trợ cấp tuất một lần được tính theo quy định tại Khoản 4 Điều 11 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP và Khoản 4 Điều 5 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP.

3. Đối tượng áp dụng hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội năm 2023

     Theo quy định tại Điều 1 Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH, đối tượng áp dụng hệ số trượt giá BHXH là các đối tượng có điều chỉnh tiền lương/thu nhập tháng đã đóng BHXH như sau:

- Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định bắt đầu tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 01/01/2016 trở đi, hưởng bảo hiểm xã hội một lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần 

- Người lao động đóng BHXH bắt buộc theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, bảo hiểm xã hội một lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần 

- Người tham gia BHXH tự nguyện hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, bảo hiểm xã hội một lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.

4. Hỏi đáp về hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội năm 2023 

     Căn cứ theo quy định tại Điều 1 Thông tư số 01/2023/TT- BLĐTBXH Quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội thì thời gian áp dụng hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội năm 2023 được tính từ ngày 01/01/2023 đến hết ngày 31/12/2023. 

     Hệ số trượt giá BHXH là một trong các căn cứ để tính tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động. Cụ thể:

     Đồng thời, mức bình quân tiền lương/thu nhập bình quân tháng đóng BHXH (Mbqtl) được tính như sau:

 Những khoản tiền BHXH sau được tính theo mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH sẽ bị thay đổi khi hệ số trượt giá thay đổi:

• Lương hưu hằng tháng:

Lương hưu = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương

• Trợ cấp 01 lần khi về hưu:

Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH.

• Bảo hiểm xã hội 01 lần:

• Trợ cấp tuất 01 lần:

- Người đang hưởng lương hưu chết:

- Người lao động đang đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng chết:

     Năm 2023, khi hệ số trượt giá tăng, các khoản tiền BHXH trên cũng sẽ tăng theo.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Nguyễn Anh