Người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu có được nhận trợ cấp thất nghiệp không?

Câu trả lời của luật sư:

       Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về đủ điều kiện hưởng lương hưu có được nhận trợ cấp thất nghiệp hay không, chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Lao động 2019

• Luật Bảo hiểm xã hội 2014

• Luật Việc làm 2013

1. Điều kiện hưởng chế độ hưu trí

     Theo quy định tại Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Khoản 1 Điều 219 Bộ Luật lao động 2019 thì người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên và đủ tuổi theo quy định  của Bộ luật Lao động.

     Bộ luật lao động 2019 đã có những quy định mới về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động. Cụ thể, theo quy định tại khoản 2 Điều 169, bắt đầu từ ngày 01/01/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động như sau:

• Lao động nam: đủ 60 tuổi 3 tháng
• Lao động nữ: Đủ 55 tuổi 4 tháng

     Những năm tiếp theo, mỗi năm, lao động nam sẽ tăng thêm 3 tháng cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028. Lao động nữ mỗi năm tăng 4 tháng, cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

     Tuy nhiên, độ tuổi nghỉ hưu của người lao động vẫn có một số trường hợp ngoại lệ:

• Những người lao động làm việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc các công việc, ngành nghề nặng nhọc, đặc biệt nặng nhọc/độc hại/nguy hiểm và đã đủ 15 tuổi nghề. Các ngành nghề này phải thuộc danh mục theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và xã hội.
• Người lao động làm việc từ đủ 15 năm làm việc ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
• Người lao động bị suy giảm khả năng lao động. Mức suy giảm của NLĐ từ 61% trở lên.
• Người lao động có tổng thời gian làm các công việc thuộc ngành nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc ngành nghề đặc biệt nặng nhọc/độc hại/nguy hiểm tại các khu vực có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn đủ 15 năm. Các ngành nghề này cũng cần thuộc ngành nghề được quy định bởi Bộ Lao động Thương binh xã hội.

     Người lao động thuộc các trường hợp trên có thể nghỉ hưu sớm nhưng không được sớm quá 5 tuổi so với độ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

     Vậy để đủ điều kiện nghỉ hưu thì người lao động cần đáp ứng các điều kiện về nghỉ hưu gồm có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên và có đủ tuổi nghỉ hưu.

2. Điều kiện để hưởng trợ cấp thất nghiệp

     Người lao động muốn hưởng trợ cấp thất nghiệp cần đáp ứng các điều kiện theo Điều 49 Luật Việc làm 2013:

• Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ trường hợp: NLĐ đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật; hoặc hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;
• Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc;
• Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm theo quy định tại khoản 1 Điều 46 của Luật Việc làm 2013;
• Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trừ các trường hợp sau đây: Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an; đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên; chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù; ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng; hoặc chết.

3. Người lao động đủ điều kiện nghỉ hưu có được hưởng trợ cấp thất nghiệp không?

    3.1 Trường hợp 1: Người lao động đủ điều kiện nghỉ hưu và đã làm hồ sơ hưởng lương hưu

     Điều 49 Luật Việc làm 2013 quy định về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp như sau:

     Người lao động quy định tại Khoản 1 Điều 43 của Luật này đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện sau đây:

    Như vậy, theo quy định này, khi chấm dứt hợp đồng lao động và đã làm hồ sơ hưởng lương hưu nộp tại cơ quan bảo hiểm xã hội có thẩm quyền, đã có quyết định hưởng chế độ hưu trí thì người lao động sẽ không đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp.

3.2 Trường hợp 2: Người lao động đủ điều kiện nghỉ hưu nhưng chưa làm hồ sơ hưởng lương hưu

     Nếu người lao động nghỉ việc đáp ứng đủ điều kiện hưởng cả bảo hiểm thất nghiệp và chế độ hưu trí nhưng chưa muốn hưởng lương hưu, muốn lãnh trợ cấp thất nghiệp thì họ có thể bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội và chuẩn bị giấy tờ để hưởng thất nghiệp trước.

     Sau khi hưởng xong trợ cấp thất nghiệp có thể làm hồ sơ nộp tới cơ quan bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu về sau.

     Trong thời hạn 03 tháng, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, người lao động nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm do cơ quan quản lý nhà nước việc làm thành lập.

     Sau khi hưởng hết các tháng trợ cấp thất nghiệp theo quy định, người lao động chuẩn bị thủ tục hưởng hưu trí và nộp theo đúng quy định.

      Như vậy, người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng chưa nộp hồ sơ hưởng lương hưu thì được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

     Bản chất của bảo hiểm thất nghiệp là một khoản tiền bù đắp của Nhà nước đối với người lao động bị mất việc và chưa tìm được việc làm mới.

     Người đã nghỉ hưu dù là nghỉ việc đúng quy định, đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp lại đang được hưởng một khoản trợ cấp hàng tháng khác và không còn là đối tượng lao động.

     Do đó, sẽ không thể đồng thời cùng hưởng hai loại trợ cấp mà chỉ có thể hưởng lương hưu hàng tháng.

     Theo quy định của pháp luật bảo hiểm hiện hành: Bảo hiểm xã hội là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thi nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết dựa trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm thất nghiệp là chế độ nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

     Như vậy, có thể thấy bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp là hai loại bảo hiểm hoàn toàn khác nhau, chịu sự điều chỉnh của các văn bản quy phạm pháp luật khác nhau. Bảo hiểm xã hội được điều chỉnh bởi các quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp được điều chỉnh bởi các quy định trong Luật Việc làm. Vì vậy chế độ bảo hiểm xã hội và chế độ bảo hiểm thất nghiệp là 2 chế độ độc lập nên việc hưởng trợ cấp thất nghiệp không ảnh hưởng đến thời gian đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính hưởng các chế độ của bảo hiểm xã hội.

       Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Nga Đinh