Điều kiện rút bảo hiểm xã hội một lần theo quy định pháp luật hiện hành

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về điều kiện rút bảo hiểm xã hội một lần về cho chúng tôi, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về điều kiện rút bảo hiểm xã hội một lần như sau:

Cơ sở pháp lý:

• Luật bảo hiểm xã hội 2014

• Thông tư số 181/2016/TT-BQP

• Nghị quyết 93/2015/QH13

1. Bảo hiểm xã hội một lần là gì?

   Theo quy định tại Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết.

   Trên cơ sở này, Bảo hiểm xã hội 1 lần là chế độ an sinh do nhà nước đề ra để hỗ trợ cho những người lao động tham gia bảo hiểm bắt buộc và người dân khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi có yêu cầu và đủ điều kiện sẽ được rút bảo hiểm 1 lần.

2. Điều kiện rút bảo hiểm xã hội một lần

   Rút bảo hiểm xã hội 1 lần là một trong những quyền lợi của người lao động khi tham gia BHXH. Tuy nhiên, người lao động sẽ chỉ được giải quyết khi đáp ứng được điều kiện quy định tại Khoản 1, Điều 60; Khoản 1, Điều 77, Luật BHXH năm 2014 và Khoản 1, Điều 1, Nghị quyết 93/2015/QH13.

   Cụ thể, người lao động có thể nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH;

• Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đã đủ tuổi nghỉ hưu mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;

• Ra nước ngoài để định cư;

• Mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

• Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;

• Sau 01 năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH;

   Các điều kiện trên là tiêu chí bắt buộc để cơ quan BHXH xét duyệt hồ sơ rút BHXH một lần. Người lao động không thỏa mãn một trong những điều kiện nêu trên thì không đủ điều kiện rút bảo hiểm xã hội một lần theo quy định.

3. Thủ tục rút bảo hiểm xã hội một lần

3.1 Chuẩn bị hồ sơ

   Hồ sơ rút bảo hiểm xã hội một lần gồm:

• Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần (theo mẫu 14-HSB);

• Sổ bảo hiểm xã hội bản gốc;

• Giấy tờ tùy thân (chứng minh nhân dân, căn cước công dân);

• Sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú KT3;

• Một số giấy tờ khác tùy theo từng trường hợp hưởng.

   Đối với người ra nước ngoài để định cư: Ngoài các giấy tờ trên thì phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

• Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

• Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;

• Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

   Đối với người bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng:

• Người mắc ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì có thêm Trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được;

• Nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa thể hiện tình trạng suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự phục vụ được.

   Đối với trường hợp thanh toán phí giám định y khoa thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định; bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện giám định y khoa.

   Đối với người có thời gian phục vụ trong quân đội trước ngày 01/01/2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mà sổ bảo hiểm xã hội không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực: Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong quân đội có hưởng phụ cấp khu vực theo mẫu số 04B-HBKV (ban hành kèm theo Thông tư số 181/2016/TT-BQP).

3.2 Nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm xã hội có thẩm quyền

     Người tham gia bảo hiểm xã hội thực hiện thủ tục nhận bảo hiểm xã hội một lần tại cơ quan bảo hiểm xã hội quận/huyện hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội tỉnh (trong trường hợp bảo hiểm xã hội tỉnh được phân cấp giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần) tại nơi người lao động đang cư trú.

   Căn cứ vào điều kiện nhận BHXH 1 lần đã nêu trên, trường hợp nghỉ việc do Covid-19 sẽ không được hưởng BHXH 1 lần ngay mà buộc phải chờ 1 năm kể từ ngày chính thức chấm dứt hợp đồng lao động. Điều này có nghĩa là người lao động nghỉ việc do Covid-19 trong năm 2021 sẽ phải đợi đến năm 2022 mới đủ điều kiện nhận BHXH 1 lần.

   Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động. Trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

   Ở đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần (Mẫu số 14-HSB) có ba phương thức để nhận BHXH một lần:

• Thứ nhất, nhận qua Cơ quan bảo hiểm xã hội quận/huyện;

• Thứ hai, nhận tiền thông qua tổ chức dịch vụ BHXH;

• Thứ ba, nhận tiền thông qua tài khoản ATM của ngân hàng.

   Như vậy, nếu trong trường hợp người lao động muốn nhận bảo hiểm xã hội một lần qua tài khoản ngân hàng thì bạn đăng ký trong đơn đề nghị. Trong đơn ghi rõ thông tin Chủ tài khoản, số tài khoản, ngân hàng, chi nhánh ngân hàng mở tài khoản để được cơ quan bảo hiểm xã hội thanh toán tiền vào tài khoản cá nhân.

   Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Trà My