Quy định về chế độ thai sản đối với lao động nam khi có vợ sinh con

Câu trả lời của luật sư:

       Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về chế độ thai sản đối với lao động nam khi có vợ sinh con, chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về vấn đề chế độ thai sản đối với lao động nam khi có vợ sinh con như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Bảo hiểm xã hội 2014
• Thông tư 59/2015/TT-BLDXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều luật của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc

Nội dung tư vấn:

1. Chế độ thai sản đối với lao động nam là gì?

     Hiện nay, bảo hiểm xã hội được thực hiện dưới hai hình thức là: Bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện. Trong đó, bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội có tính chất bắt buộc áp dụng đối với một số tượng là người lao động và người sử dụng lao động. Bảo hiểm xã hội bắt buộc thì có chế độ thai sản còn bảo hiểm xã hội tự nguyện thì không có chế độ này. 

     Như vậy, chế độ thai sản là một trong các chế độ của Bảo hiểm xã hội bắt buộc, là một trong những quyền lợi mà người tham gia BHXH được hưởng nhằm bảo đảm thu nhập và sức khỏe cho người lao động nữ khi mang thai, sinh con, nuôi con nuôi sơ sinh, thực hiện các biện pháp tránh thai và cho lao động nam khi có vợ sinh con.

2. Lao động nam có được hưởng chế độ thai sản không?

     Căn cứ theo khoản 1 Điều 2 và Điều 30 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định, đối tượng áp dụng chế độ thai sản bảo gồm: 

• Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
• Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
• Cán bộ, công chức, viên chức;
• Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
• Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương

     Như vậy, lao động nam thuộc một trong các đối tượng trên thì được hưởng chế độ thai sản đối với lao động nam khi có vợ sinh con.

​3. Điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với nam

     Điều 32 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định như sau:

     Như vậy, lao động nam tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được được hưởng chế độ thai sản khi có vợ sinh con. 

4. Chế độ thai sản đới với lao động nam khi có vợ sinh con

4.1. Lao động nam nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi có vợ sinh con

4.1.1. Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản

     Căn cứ theo khoản 2 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định, lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội khi vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như sau:

• 05 ngày làm việc;
• 07 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi;
• Trường hợp vợ sinh đôi thì được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 03 ngày làm việc;
• Trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì được nghỉ 14 ngày làm việc.

      Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản quy định tại khoản này được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.

4.1.2.  Mức hưởng chế độ thai sản đối với lao động nam nghỉ việc khi có vợ sinh con

     Theo khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức hưởng chế độ thai sản như sau:

      Như vậy, mức hưởng chế độ thai sản đối với lao động nam được tính như sau:

Mức hưởng = Mbq6t  / 24 ngày công x 100% x số ngày được nghỉ.

4.2. Lao động nam hưởng trợ cấp một lần khi có vợ sinh con

4.2.1. Điều kiện hưởng

     Căn cứ Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

     Khoản 2 Điều 9 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH, sửa đổi bổ sung tại thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH quy định:

     Theo đó, lao động nam có vợ sinh con được hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ sinh con nếu thuộc một trong hai trường hợp sau:

• Chỉ có lao động nam tham gia BHXH và phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con.
• Cả 2 vợ chồng cùng tham gia BHXH bắt buộc nhưng người mẹ không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản mà người cha đã đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con.

     Khi lao động nam thuộc một trong hai trường hợp trên và có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con khi có vợ sinh con ngoài việc được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản, lao động nam còn được hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ sinh con.

4.2.2. Mức hưởng trợ cấp 1 lần đối với lao động nam có vợ sinh con

     Lao động nam được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con. Hiện nay, mức lương cơ sở vẫn giữ nguyên là 1,49 triệu đồng/tháng. Do đó, mức hưởng trợ cấp 1 lần của lao động nam có vợ sinh con là:

Trợ cấp 01 lần/con = 2 x Mức lương cơ sở = 2,98 triệu đồng

5. Hỏi đáp về chế độ thai sản đối với lao động nam khi có vợ sinh con

     Hồ sơ hưởng chế độ thai sản đối với lao động nam khi có vợ sinh con gồm có:

• Giấy khai sinh có họ tên cha; hoặc Giấy chứng sinh + Sổ hộ khẩu;
• Trường hợp con chết: Giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử của con hoặc trích sao hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của mẹ nếu con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh (nếu có);
• Giấy xác nhận của cơ sở y tế trong trường hợp sinh con dưới 32 tuần tuổi hoặc sinh con phải phẫu thuật (nếu có);
• Mẫu 01B-HSB.

     Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 102 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định: 

     Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ cho người sử dụng lao động.

     Trường hợp người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận nuôi con nuôi thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

     Căn cứ theo điểm e khoản 1 Điều 31 Luật bảo hiểm xã hội 2014 thì lao động nam có tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) khi có vợ sinh con sẽ được hưởng chế độ thai sản.

     Trong trường hợp vợ không tham gia BHXH nhưng chồng tham gia BHXH thì khi vợ sinh, chồng sẽ được hưởng chế độ thai sản nếu đủ điều kiện theo quy định tại Khoản 2, Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLDXH quy định điều kiện hưởng trợ cấp 1 lần khi sinh con đối với trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH (mẹ không tham gia BHXH) thì cha phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên Lê Hằng