1. Lẽ công bằng là gì?

     Lẽ công bằng được xác định trên cơ sở “lẽ phải được mọi người trong xã hội thừa nhận, phù hợp với nguyên tắc nhân đạo, không thiên vị và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của các đương sự trong vụ việc dân sự đó.” Lẽ công bằng không phải là quy định của pháp luật mà là lẽ phải trong cuộc sống.

2. Khi nào áp dụng lẽ công bằng để giải quyết các vụ việc dân sự?

     Lẽ công bằng được xem như là sự bổ sung khi không có các văn bản quy định pháp luật về vấn đề đang tranh chấp. khi đó tòa án nhân dân sẽ xem xét, giải quyết tranh chấp mà trong đó không có thỏa thuận, pháp luật không quy định, không có tập quán được áp dụng, không có quy định để áp dụng tương tự về luật và không có án lệ để áp dụng thì áp dụng lẽ công bằng. 

3. Điều kiện áp dụng lẽ công bằng khi giải quyết các vụ việc dân sự như thế nào?

     Điều kiện áp dụng lẽ công bằng:

     Khi áp dụng lẽ công bằng để giải quyết các tranh chấp cần phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Tranh chấp đang được xem xét giải quyết thuộc đối tượng điều chỉnh của luật dân sự ( Quan hệ về tài sản mang tính chất hàng hóa- tiền lệ và quan hệ về nhân thân phi tài sản);

• Các bên tranh chấp không có thỏa thuận hoặc không khỏa thuận được, pháp luật không có quy đinh, không có tập quán, không có quy định để áp dụng tương tự, không co án lệ.

• Áp dụng lẽ công bằng căn cứ vào tưng tranh chấp riêng biệt, thậm chí những tranh chấp cùng loai thì việc áp dụng lẽ công bằng cũng không như nhau. Áp dụng lẽ công bằng cần thiết và quan trong là việc xác đình chủ thể thuộc các bên tranh chấp, có tính đến những người yếu thế và tính phức tạp, quy mô về tài sản của tranh chấp và tính thực tế, khách quan của sự kiện phát sinh là những tranh chấp cần phải được giải quyết cho phù hợp với đạo lý thông thường.

​

     Thẩm quyền áp dung lẽ công bằng thuộc tòa án nhân dân các cấp đang xét xử vụ việc dân sự.

     Khi áp dụng lẽ công bằng, Toà án có vai trò quan trọng trong việc điều khiển quá trình tranh tụng và tuân theo những nguyên tắc, thủ tục tố tụng dân sự, bảo đảm quyền bình đẳng của các bên đương sự trong quá trình tranh tụng. Trong quá trình tranh tụng để áp dụng lẽ công bằng, chủ toạ phiên toà phải tạo mọi điều kiện cần thiết cho những người tham gia tranh tụng bày tỏ quan điểm của mình và có quyền yêu cầu họ dừng trình bày những ý kiến, chứng cứ không liên quan đến vụ án. Như vậy, việc áp dụng lẽ để giải quyết tranh chấp dân sự có những nội dung, phương thức tranh tụng tại phiên toà cũng không có sự khác biệt nào so với các tranh chấp dân sự có sẵn quy phạm pháp luật để viện dẫn áp để giải quyết tranh chấp.

     Có 3 nguyên tắc áp dụng lí lẽ công bằng

• Thứ nhất, nguyên tắc nhân đạo, không thiên vị

• Thứ hai, nguyên tắc bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của các đương sự trong vụ việc dân sự

• Thứ ba, việc áp dụng lẽ công bằng trong giải quyết vụ việc dân sự phải tuân theo trình tự, thủ tục tố tụng

​Các bài viết liên quan

• Giải quyết vụ việc dân sự khi chưa có điều luật áp dụng

• Quy định về đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng theo Bộ luật Dân sự 2015​

     Để được tư vấn thêm những thông tin cần thiết về áp dụng lẽ công bằng khi giải quyết các vụ việc dân sự quý khách hàng vui lòng liên hệ đến số điện thoại: 19006178 để được hỗ trợ nhanh nhất! Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Nguyễn Văn Khánh