Thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản được quy định như thế nào?

1. Thế nào là hoàn cảnh thay đổi cơ bản?

     Căn cứ Điều 420 Bộ luật Dân sự 2015, hoàn cảnh thay đổi cơ bản được xác định khi có đủ các điều kiện như sau:

      Thứ nhất, sự thay đổi hoàn cảnh phải bắt nguồn từ nguyên nhân khách quan (tức là không do lỗi chủ quan của các bên) và xảy ra sau khi giao kết hợp đồng

      Thứ hai, tại thời điểm giao kết, xác lập hợp đồng, các bên không thể lường trước được sự thay đổi của hoàn cảnh

      Thứ ba, việc hoàn cảnh thay đổi có ảnh hưởng lớn đến việc giao kết và thực hiện hợp đồng như nếu biết trước về hoàn cảnh thì các bên đã không giao kết hoặc được giao kết nhưng với nội dung hoàn toàn khác

     Thứ tư, nếu không có giải pháp kịp thời thì việc tiếp tục thực hiện hợp đồng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho một bên

      Thứ năm, bên có lợi ích bị ảnh hưởng đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết trong khả năng cho phép, phù hợp với tính chất của hợp đồng mà không thể ngăn chặn, giảm thiểu mức độ ảnh hưởng đến lợi ích

2. Thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản

     Khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản, hợp đồng sẽ được giải quyết theo hai hướng là sửa đổi hoặc chấm dứt việc thực hiện hợp đồng

     Về việc sửa đổi hợp đồng, bên có lợi ích bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu bên kia đàm phán lại hợp đồng trong một thời hạn hợp lý. Trường hợp không thể thỏa thuận được về việc sửa đổi hợp đồng thì một trong các bên có thể yêu cầu Tòa án sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên do hoàn cảnh thay đổi cơ bản (theo khoản 2, khoản 3 Điều 420)

     Về việc chấm dứt thực hiện hợp đồng, một trong các bên có thể yêu cầu Tòa án chấm dứt hợp đồng tại một thời điểm xác định khi mà các bên không thể thỏa thuậ được về việc sửa đổi hợp đồng trong một thời hạn hợp lý

3. Thực hiện nghĩa vụ trong quá trình hợp đồng đang được Tòa án giải quyết

     Theo quy định của pháp luật, trong quá trình hợp đồng đang được Tòa án giải quyết hoặc trong quá trình đàm phán sửa đổi, chấm dứt hợp đồng thì các bên vẫn phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của mình theo hợp đồng. Trừ trường hợp có thỏa thuận khác

     Nguyên nhân là vì trong quá trình này thì những sửa đổi, hay chấm dứt hợp đồng mới chỉ trong quá trình đàm phán hoặc đang được Tòa án giải quyết mà chưa có giá trị pháp lý. Vì thế mà quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng vẫn được bảo vệ thực hiện

4. Hỏi đáp về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản

     Thời hạn hợp lý phải được hiểu là khoảng thời hạn cho phép, được sự đồng ý, phù hợp với hoàn cảnh của các bên. Thời điểm này được tính từ khi có sự thay đổi cơ bản của hoàn cảnh thực hiện hợp đồng

     Hết thời hạn đó, bên có lợi ích bị thiệt hại không thực hiện yêu cầu đám phán lại hợp đồng thì được coi là họ không có nhu cầu thay đổi nội dung của hợp đồng

     Về cơ bản, hoàn cảnh thay đổi cơ bản và sự kiện bất khả kháng có sự khác nhau về mục đích của bên có khả năng bị thiệt hại lựa chọn áp dụng. Theo đó, khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản, bên bị thiệt hại muốn tiếp tục thực hiện hợp đồng và sửa đổi hợp đồng cho phù hợp với hoàn cảnh. Tuy nhiên, đối với sự kiện bất khả kháng thì mục đích áp dụng điều khoản là để miễn các trách nhiệm, không phải chịu các chế tài do vi phạm nghĩa vụ trong hợp đồng

     Theo quy định của pháp luật, Tòa án có thể giải quyết vụ việc theo yêu cầu của một trong các bên khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Tuy nhiên, Tòa án chỉ được quyết định việc sửa đổi hợp đồng trong trường hợp việc chấm dứt hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với các chi phí để thực hiện hợp đồng nếu được sửa đổi

Bài viết liên quan:

• Quy định về thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự
• Điều kiện áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trong tố tụng dân sự được quy định như thế nào?

     Để được tư vấn chi tiết về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản, khách hàng xin vui lòng liên hệ đến tổng đài 19006178 để được hỗ trợ.

    Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Hải Đường