Quy định về con dâu có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế của bố mẹ chồng không?

       Câu trả lời của luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về con dâu có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế của bố mẹ chồng không?, chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về trên như sau:

      Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Dân sự 2015

1. Thừa kế là gì?

     Thừa kế là một chế định pháp luật dân sự, là tổng hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh việc dịch chuyển tài sản của người chết cho người khác theo di chúc hoặc theo một trình tự nhất định, đồng thời quy định phạm vi quyền, nghĩa vụ và phương thức bảo vệ các quyền của người thừa kế. Có thể hiểu, thừa kế là quyền của người để lại di sản và quyền của người nhận di sản.

     Tóm lại, thừa kế là quá trình dịch chuyển tài sản thuộc sở hữu của mỗi cá nhân cho những người khác khi cá nhân có tài sản chết đi. Có hai hình thức thừa kế là Thừa kế theo di chúc  và thừa kế theo pháp luật.

2. Quy định về  thừa kế

2.1. Về thừa kế theo pháp luật:

     Hàng thừa kế là một trong những nội dung quan trọng trong thừa kế theo pháp luật. Việc xác định chính xác hàng thừa kế là căn cứ quan trọng để phân chia di sản thừa kế theo pháp luật. 

     Theo quy định tại khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, những người thừa kế theo pháp luật của người để lại di sản thừa kế bao gồm:

     Cụ thể, theo quy định trên, có 03 hàng thừa kế như sau

• Hàng thừa kế thứ nhất: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba: cụ nội, cụ ngoại; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

     Như vậy, căn cứ vào quy định trên, nếu thừa kế theo pháp luật con dâu không thuộc hàng thứ kế nào của bố mẹ chồng.

 2.2. Về thừa kế theo di chúc:

     Theo Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

     Từ quy định trên, người lập di chúc có những quyền sau:

• Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.
• Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.
• Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.
• Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.
• Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.

     Như vậy, người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế theo ý chí của người đó trước khi chết. Theo quy định trên, con dâu vẫn được thừa kế di sản của bố mẹ chồng nếu bố mẹ chồng chỉ định con dâu là người thừa kế trong di chúc của mình.

3. Con dâu có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế của bố mẹ chồng không?

     Mặc dù không thuộc hàng thừa kế theo pháp luật của bố mẹ chồng nhưng người con dâu vẫn được yêu cầu chia  di sản thừa kế trong 02 trường hợp sau đây:

     Trường hợp 1: Bố mẹ chồng chết có để lại di chúc cho con dâu

     Nhiều gia đình, người con dâu có khi lại là người gần gũi, chăm sóc cha mẹ chồng nhiều hơn con đẻ. Bởi thế, khi cha mẹ chồng chết đi thường để lại di chúc phân chia tài sản của mình cho con dâu.

     Bởi Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015 bảo vệ quyền được chỉ định người thừa kế của người để lại di chúc. Do đó, người con dâu sẽ được hưởng phần di sản thừa kế từ cha mẹ chồng theo định đoạt trong di chúc.

     Trường hợp 2: Con dâu được hưởng thừa kế từ chồng

     Ngoài trường hợp nêu trên, người con dâu còn có thể được hưởng thừa kế từ cha mẹ chồng trong trường hợp con trai của người để lại di sản thừa kế chết sau khi cha mẹ chết theo khoản a điều 651 BLDS 2015: 

     Lúc này, sau khi bố mẹ chồng chết mà không để lại di chúc thì người con trai sẽ được hưởng di sản thừa kế theo pháp luật. Nếu sau đó người này cũng chết thì phần di sản thừa kế mà người này được hưởng từ cha mẹ sẽ chia đều cho hàng thừa kế thứ nhất của người này gồm: vợ, cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi, con đẻ.

     Bởi vậy, khi người chồng chết sau khi bố mẹ chồng chết thì người con dâu có quyền được hưởng thừa kế từ cha mẹ chồng.

4. Hỏi đáp về con dâu có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế của bố mẹ chồng không?

     Theo quy định về hàng thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 651 BLDS 2015, con dâu không thuộc 3 hàng thừa kế nào của bố mẹ chồng. Do đó, con dâu không là người được hưởng thừa kế theo pháp luật của bố mẹ chồng.

     Nếu trong thời kỳ hôn nhân, bố mẹ cho đất riêng con trai thì đây là tài sản riêng của chồng, vợ không được hưởng, còn nếu được tặng cho chung thì cả hai đều được hưởng. 

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

                                                                                              Chuyên viên: Thục Nhi