Bố mẹ ngăn cản con kết hôn bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật?

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về vấn đề bố mẹ ngăn cản con kết hôn sẽ bị xử lý như thế nào, chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;
• Nghị định 82/2020/NĐ-CP;
• Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.

1. Ngăn cản kết hôn là gì?

     Ngăn cản, cản trở việc kết hôn theo Khoản 10 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để buộc người khác phải kết hôn trái với ý muốn của họ.

     Hành vi ngăn cản, cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ có thể được thực hiện bằng nhiều thủ đoạn khác nhau, cụ thể:

• Hành hạ: là hành vi đối xử tàn ác người lệ thuộc vào mình làm cho họ đau đớn, khổ sở về thể xác như đánh đập... tuy chưa đến mức gây thương tích hoặc tổn hại đáng kể đến sức khỏe của nạn nhân nhưng nó diễn ra một cách có hệ thống.
• Ngược đãi: là hành vi đối xử tồi tệ người lệ thuộc mình nhằm gây ra những đau khổ tinh thần kéo dài.
• Uy hiếp tinh thần: là hành vi đe dọa dùng vũ lực gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, tài sản hoặc dùng uy lực đe dọa sẽ không cho hưởng lợi ích quan trọng nào đó khiến cho người bị đe dọa có căn cứ lo lắng.
• Yêu sách của cải: là hành vi đòi hỏi của cải như một trong các điều kiện bắt buộc để được kết hôn, ví dụ: cố tình thách cưới cao hơn bình thường khiến cho bên kia không thể đáp ứng được để lấy cớ đó không cho kết hôn.
• Những thủ đoạn khác: là những thủ đoạn bất hợp pháp khác có tính chất tương tự như các thủ đoạn nói trên.

     Hành vi cản trợ hôn nhân tự nguyện theo một trong các thủ đoạn trên chỉ bị coi là phạm tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện theo Điều 181 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 khi người thực hiện hành vi đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn tiếp tục thực hiện hành vi này.

     Người phạm tội cưỡng ép kết hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ là người có hành vi xâm phạm nguyên tắc hôn nhân tự nguyện, tiến bộ - một trong những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình được quy định tại Điều 2 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.

2. Điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật

     Theo quy định tại Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 việc nam, nữ kết hôn không phụ thuộc vào sự đồng ý của bố mẹ nhưng cần tuân theo các điều kiện sau đây:

• Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
• Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
• Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
• Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại Điểm a, b, c và d Khoản 2 Điều 5 của Luật này.

     Chú ý: Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.

3. Bố mẹ ngăn cản con kết hôn bị xử lý như thế nào?

     Quyền kết hôn là một trong những quyền nhân thân quan trọng gắn với mỗi người, đồng thời pháp luật đã định ra những nguyên tắc, điều kiện kết hôn phù hợp với chế độ chính trị, văn hóa, phong tục, tập quán và tôn giáo. Trường hợp bố mẹ ngăn cản con kết hôn sẽ bị xử lý như sau:

   a. Xử phạt hành chính

     Căn cứ Khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định:

     Như vây, bố mẹ khi ngăn cản, cản trở con kết hôn sẽ bị phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

   b. Truy cứu trách nhiệm hình sự

     Tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện được quy định tại Điều 181 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 như sau:

     Theo đó, bố mẹ ngăn cản, cản trở con kết hôn sẽ phải đối mặt với hình phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.

4. Hỏi đáp về bố mẹ ngăn cản con kết hôn bị xử lý như thế nào

     Căn cứ: Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014

     Việc kết hôn dựa trên sự tự nguyện của con cái, vậy nên việc cha mẹ không đồng ý không phải là yếu tố quyết định việc có được đăng ký kết hôn của con hay không. Con cái có quyền tự đăng ký kết hôn nếu đáp ứng đủ điều kiện kết hôn và không thuộc trường hợp cấm theo quy định của pháp luật.

     Căn cứ: Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017

     Phong tục bắt vợ thường diễn ra ở một số vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đây được coi là một nét văn hóa đặc trưng của các dân tộc đó. Phong tục này nếu diễn ra mà không có biểu hiện thể hiện sự đồng ý của các bên liên quan thì người thực hiện hành có dấu hiệu vi phạm pháp luật theo quy định tại Điều 157 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội bắt giữ người trái pháp luật và người phạm tội có thể bị phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù có thời hạn.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Hồng Anh