Ai được làm người giám hộ?

Câu hỏi của bạn:

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn ban đã tin tưởng và gửi câu hỏi về Ai được làm người giám hộ? Chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về Ai được làm người giám hộ như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Dân sự 2015

1. Giám hộ là gì?

     Khoản 1 Điều 46 Bộ luật Dân sự 2015 định nghĩa về Giám hộ như sau:

     Như vậy, giám hộ là một quan hệ dân sự, được xác lập giữa người giám hộ và người được giám hộ được phát sinh theo quy định của pháp luật hoặc theo ý chí tự nguyện của người được giám hộ với mục đích đảm bảo cho người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

     Đây là một chế định nhằm khắc phục tình trạng người có năng lực hành vi pháp luật không thể xác lập, thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình vì họ là người chưa thành niên, người có khó khăn trong nhận thức và điều khiển hành vi, người mất năng lực hành vi dân sự.

2. Người được giám hộ là ai?

     Khoản 1 Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015, người được giám hộ bao gồm:

     Như vậy, người được giám hộ bao gồm:

• Người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi. Người chưa thành niên được giám hộ khi không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ; có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ.
• Người mất năng lực hành vi dân sự Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
• Người khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi Người thành niên do tình trạng thể chất hoặc tinh thần mà không đủ khả năng nhận thức, làm chủ hành vi nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của người này, người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và chỉ định người giám hộ, xác định quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.

3. Ai được làm người giám hộ

     Căn cứ theo Điều 48 Bộ luật Dân sự 2015, người giám hộ có thể là cá nhân hoặc pháp nhân được pháp luật quy định hoặc được cử làm người giám hộ để thực hiện việc chăm sóc, giáo dục, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người được giám hộ.

     Để được làm người giám hộ, cá nhân cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
• Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.
• Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác.
• Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.

     Pháp nhân có thể trở thành người giám hộ khi đáp ứng các điều kiện sau:

• Có năng lực pháp luật dân sự phù hợp với việc giám hộ.
• Có điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.

     Về hình thức giám hộ, pháp luật quy định gồm có 2 hình thức là giám hộ đương nhiên và giám hộ được cử.

     Giám hộ đương nhiên chỉ có thể là cá nhân. Người giám hộ đương nhiên với người được giám hộ là những người thân thiết, gần gũi được xác định theo quan hệ hôn nhân hoặc tùy trường hợp cụ thể. Đối với giám hộ đương nhiên pháp luật đã quy định ai được làm người giám hộ. Giám hộ đương nhiên bao gồm: giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên; giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự.

     Giám hộ được cử, nếu không có người giám hộ đương nhiên thì UBND xã nơi cư trú của người được giám hộ sẽ có trách nhiệm cử người giám hộ.

     Như vậy, trong trường hợp của bạn, khi cha mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu thì ông bà có thể trở thành người giám hộ của cháu.

4. Hỏi đáp về Ai được làm người giám hộ?

     Căn cứ theo khoản 2 Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015, Một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu. Tuy nhiên, một người có thể làm giám hộ cho nhiều người khác.

• Chăm sóc, giáo dục người được giám hộ.
• Đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người chưa đủ mười lăm tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.
• Quản lý tài sản của người được giám hộ.
• Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Thanh Huyền