Quyền nghĩa vụ của bên mang thai hộ vì mục đích nhân đạo theo pháp luật hiện hành

Câu trả lời của luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về quyền nghĩa vụ của bên mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, chúng tôi xin cung cấp thông tin tư vấn về vấn đề quyền nghĩa vụ của bên mang thai hộ vì mục đích nhân đạo như sau:  

Căn cứ pháp lý:

• Luật hôn nhân và gia đình 2014

1. Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là gì?

     Theo quy định tại khoản 22 điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014, mang thai hộ vì mục đích nhân đạo được định nghĩa như sau:

     Như vậy, để thực hiện việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, cả bên mang thai và bên nhờ mang thai phải đáp ứng được một số điều kiện nhất định.

2. Quyền nghĩa vụ của bên mang thai hộ vì mục đích nhân đạo 

     Theo Điều 97 Luật hôn nhân và gia đình 2014, Bên mang thai hộ có các quyền và nghĩa vụ như sau:

• Người mang thai hộ, chồng của người mang thai hộ có quyền, nghĩa vụ như cha mẹ trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản và chăm sóc, nuôi dưỡng con cho đến thời điểm giao đứa trẻ cho bên nhờ mang thai hộ; phải giao đứa trẻ cho bên nhờ mang thai hộ.
• Người mang thai hộ phải tuân thủ quy định về thăm khám, các quy trình sàng lọc để phát hiện, điều trị các bất thường, dị tật của bào thai theo quy định của Bộ Y tế.
• Người mang thai hộ được hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật về lao động và bảo hiểm xã hội cho đến thời điểm giao đứa trẻ cho bên nhờ mang thai hộ. Trong trường hợp kể từ ngày sinh đến thời điểm giao đứa trẻ mà thời gian hưởng chế độ thai sản chưa đủ 60 ngày thì người mang thai hộ vẫn được hưởng chế độ thai sản cho đến khi đủ 60 ngày. Việc sinh con do mang thai hộ không tính vào số con theo chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
• Bên mang thai hộ có quyền yêu cầu bên nhờ mang thai hộ thực hiện việc hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe sinh sản.

     Trong trường hợp vì lý do tính mạng, sức khỏe của mình hoặc sự phát triển của thai nhi, người mang thai hộ có quyền quyết định về số lượng bào thai, việc tiếp tục hay không tiếp tục mang thai phù hợp với quy định của pháp luật về chăm sóc sức khỏe sinh sản và sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

• Trong trường hợp bên nhờ mang thai hộ từ chối nhận con thì bên mang thai hộ có quyền yêu cầu Tòa án buộc bên nhờ mang thai hộ nhận con.

3. Thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

          Khi vợ chồng không có khả năng tự mang thai và sinh con cũng như thỏa thuận được với người khác về vấn đề mang thai hộ thì phải lập một văn bản thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Văn bản thỏa thuận này phải có các nội dung chính sau đây được quy định tại Điều 96 Luật hôn nhân và gia đình 2014.

• Thông tin đầy đủ về bên nhờ mang thai hộ và bên mang thai hộ theo điều kiện có liên quan;
• Cam kết thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật;
• Việc giải quyết hậu quả trong trường hợp có tai biến sản khoa; hỗ trợ để bảo đảm sức khỏe sinh sản cho người mang thai hộ trong thời gian mang thai và sinh con, việc nhận con của bên nhờ mang thai hộ, quyền và nghĩa vụ của hai bên đối với con trong trường hợp con chưa được giao cho bên nhờ mang thai hộ và các quyền, nghĩa vụ khác có liên quan;
• Trách nhiệm dân sự trong trường hợp một hoặc cả hai bên vi phạm cam kết theo thỏa thuận.

    Cho đến hiện tại cả nước chỉ mới có 3 bệnh viện được Bộ Y tế công nhận đủ điều kiện và được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo  mà không phải làm thủ tục đề nghị công nhận cơ sở được thực hiện kỹ thuật mang thi hộ gồm:

• Bệnh viện Phụ sản Trung ương;
• Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế;
• Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ Thành phố Hồ Chí Minh.

     Hiện nay, mang thai hộ được chia thành hai trường hợp:

• Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
• Mang thai hộ vì mục đích thương mại

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

                                                                                              Chuyên viên: Ngọc Hồng